Veelgestelde vragen

Heel wat verschillende goederen kunnen in een testament worden opgenomen of gelegateerd: geld, effecten, kunstvoorwerpen, gebouwen, ...

Het bepaalde goed of de bepaalde som die je in je testament nalaat aan een persoon of een organisatie wordt ‘legaat' genoemd. We kunnen de legaten opdelen in drie soorten.

1. Een bijzonder legaat (legaat ten bijzondere titel). Hiermee geef je als erflater een welbepaalde som geld of een precies omschreven goed aan een persoon of organisatie. De erfgenaam zal enkel het goed krijgen dat hem of haar uitdrukkelijk werd toegewezen, zoals bv. 10.000 euro, een huis, alle juwelen, een schilderij, …
2. Een legaat ten algemene titel. Hiermee geef je als erflater een gedeelte of een percentage van je goederen aan één of meerdere personen of organisaties. Bijvoorbeeld een vierde van alle goederen, alle roerende of alle onroerende goederen, de helft van de onroerende goederen, ...
3. Een algemeen legaat. Hiermee geef je als erflater de ‘algemeenheid van goederen’ die je na je overlijden nalaat aan een of meer personen of organisaties. Dit betekent niet dat die personen of organisaties alle goederen van de nalatenschap effectief ontvangen. Zij ontvangen enkel de rest van de nalatenschap die je niet op andere wijze aan iemand hebt overgedragen via een bijzonder legaat of via een legaat ten algemene titel. De ‘algemeenheid van goederen’ wordt verdeeld onder het aantal personen of organisaties die in het testament als algemeen legataris worden aangewezen. De algemeen legatarissen die de erfenis geaccepteerd hebben, zullen ook instaan voor alle kosten en schulden die eventueel aan de erfenis verbonden zijn.

Er zijn grenzen aan de vrijheid om via een testament bezittingen aan bepaalde personen of organisaties toe te wijzen. De wet garandeert dat de erfgenamen die het dichtst bij de overledene staan (de overlevende echtgen(o)ot(e), de kinderen of ouders van de overledene), een minimaal deel van de nalatenschap krijgen. Dit heet het voorbehouden erfdeel voor de reservataire erfgenamen. Enkel het deel dat niet wettelijk aan deze reservataire erfgenamen toekomt, kan via een testament aan anderen geschonken worden. Alleen wie geen reservataire erfgenamen heeft, is dus vrij om al zijn of haar bezittingen te legateren. In de overige gevallen wordt best een notaris of deskundige geraadpleegd, die de verdeling van de nalatenschap kan berekenen.

Hieronder volgt een schema over de verdeling van het voorbehouden erfdeel. Er wordt van uitgegaan dat er geen bloedverwanten in opgaande lijn zijn (vb. ouders), noch een langstlevende echtgeno(o)t(e) (dit is de situatie die het vaakst voorkomt).

Als je wil kiezen wie je bezittingen erft, dan is het nodig dat je een testament opmaakt. Heb je geen testament opgemaakt, dan bepaalt de Belgische wet dat alle bezittingen van de overledene verdeeld zullen worden onder zijn wettelijke erfgenamen (echtgeno(o)t(e), kinderen of – als deze er niet zijn – de ouders of andere familieleden). Wanneer er geen wettelijke erfgenamen zijn, komt de nalatenschap toe aan de staat.

Zonder testament wordt dus het wettelijke erfrecht gevolgd, zonder rekening te houden met je eventuele wensen. Door een testament op te stellen kan je zelf bepalen op welke manier je bezittingen na je overlijden verdeeld zullen worden. Via een testament kan je ook anderen dan je naaste familieleden een deel van de erfenis toewijzen, zoals een vriend of vriendin of een organisatie zoals Handicap International.

Steeds meer mensen nemen het goede doel op in hun testament. Wil je graag dat een deel van je nalatenschap gaat naar de projecten van Handicap International? Neem onze organisatie dan op in je testament.

Er bestaan drie soorten testamenten:

1. Het eigenhandig testament. Dit is een document dat je zelf schrijft. Je kunt het op elk willekeurig moment in je leven opstellen, zonder formaliteiten te moeten vervullen. Je moet het testament volledig zelf met de hand schrijven, dateren en ondertekenen. Het is belangrijk dat er geen doorhalingen worden gemaakt. Indien je later je testament wenst te wijzigen, maak je dus best een nieuw testament op. Ook moet elke persoon apart een testament opstellen: zelfs echtgenoten moeten ieder een apart document maken. Wanneer het testament getypt is of door een andere persoon geschreven, is het ongeldig.
   Het is eveneens van belang dat de gegevens juist zijn van alle personen die in het testament vermeld worden: naam, voornaam, volledig adres en indien mogelijk geboortedatum en plaats.  Om Handicap International in je testament op te nemen, vermeld je het volgende: Handicap International, nu gevestigd te 1050 Brussel,Gewijde-Boomstraat 44 Bus 1, met ondernemingsnummer: 0432235661.
   Om er zeker van te zijn dat het testament gevonden zal worden en de bepalingen ervan gerespecteerd zullen worden, is het aan te raden om het in bewaring te geven bij een notaris, die het zal registreren in het Centraal Register der Testamenten.
    
2. Het openbaar testament. Dit testament – ook wel notarieel of authentiek testament genoemd – wordt door de notaris opgesteld, nadat je je wensen aan deze hebt gedicteerd in het bijzijn van twee getuigen of een tweede notaris. Deze procedure wordt vaak gebruikt wanneer de opsteller van het testament niet meer kan schrijven. Het biedt ook zekerheid: de notaris kan de geldigheid van het testament nagaan en bevestigen. Hij zal het document ook bewaren.
    
3. Het internationaal testament. Dit is een document dat in samenwerking met de notaris wordt opgesteld en aangeraden wordt als een van de elementen van het testament het nationale kader overstijgt. Dit is bijvoorbeeld het geval als je in het buitenland woont of onroerende goederen wil nalaten die in het buitenland gelegen zijn.
   Het document wordt op een internationaal aanvaarde wijze opgesteld zodat het in het buitenland niet om een of andere reden ongeldig wordt verklaard.

Lees meer over Handicap International opnemen in je testament.

Een testament wordt uitgevoerd volgens de wensen van de overledene. Meestal waakt de notaris erover dat dit correct gebeurt. Maar de erflater kan in zijn testament ook een testamentuitvoerder aanstellen. Vaak is dit een vriend of familielid.

Het testament is enkel geldig vanaf het moment dat de erflater overlijdt. Voordien kunt je het op elk moment herroepen of veranderen. Het is verstandig om na belangrijke veranderingen in je persoonlijke situatie of in je vermogen (bv. de verkoop van onroerend goed) met je notaris te overleggen of in je testament bepaalde aanpassingen nodig zijn. Bij het overlijden wordt alleen rekening gehouden met het meest recente testament.

Wie een erfenis ontvangt, moet successierechten betalen op het deel dat hij krijgt. Een humanitaire organisatie zoals Handicap International geniet een zeer gunstig tarief. Het precieze tarief is afhankelijk van het gewest waar de overledene zijn laatste woonplaats had en zijn nalatenschap aldus openvalt.

Handicap International betaalt …

• in het Vlaams Gewest: 8,5% successierechten
• in het Waals Gewest: 7% successierechten
• In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest: 7% successierechten

Vergelijk met de successierechten die familieleden moeten betalen: bij verre verwantschap kunnen de successierechten 80% van de waarde van de erfenis bedragen, in het Brussels Gewest 80% en in Vlaanderen 65%. Via een duo-legaat kunnen je erfgenamen echter heel wat op successierechten besparen.

Het duo-legaat is een techniek waarbij je in je testament niet enkel een erfgenaam opneemt, maar ook een goed doel zoals Handicap International. Het duo-legaat is fiscaal aantrekkelijk, omdat Handicap International de successierechten betaalt in plaats van je erfgenaam, die een belastingvoordeel geniet.

Klik hier voor een grondigere toelichting van de voordelen van het duo-legaat.

Je kan Handicap International begunstigde maken van een levensverzekering. Dat is een spaarformule die je afsluit bij een bank of verzekeraar waarmee u kapitaal opbouwt. In geval van overlijden kun je dit kapitaal aan een fiscaal gunstig tarief overdragen naar een andere persoon of een organisatie als Handicap International. Dit kan in het contract voorzien worden. Je neemt best contact op met je bank of verzekeringsagent voor meer info.

In principe is er geen tussenkomst van een notaris nodig bij het opstellen van een eigenhandig testament. Toch is het aangeraden om een notaris of een andere deskundige (bv. een advocaat) te contacteren, die ervoor zorgt dat alles voor jou op de best mogelijke manier in je testament bepaald is. Voor het openbaar testament en het internationaal testament is sowieso tussenkomst van een notaris vereist.

Bovendien zorgt de notaris voor de bewaring van het testament, zodat dit na het overlijden zeker ten uitvoer kan worden gebracht. Hij zal het daarvoor inschrijven in het Centraal Register van Testamenten (CRT). Dit register is enkel toegankelijk met tussenkomst van een notaris en verzekert dat de wettelijke vertrouwelijkheidscriteria worden toegepast.

Als je legateert aan Handicap International, dan weet je zeker dat je nalatenschap integraal wordt geïnvesteerd in de projecten van de organisatie voor mensen met een handicap en andere kwetsbare personen in het Zuiden en in noodsituaties.

In het geval goederen zoals kunstvoorwerpen, juwelen of een huis worden nagelaten aan Handicap International, worden deze eerst verkocht, waarna de opbrengst ervan eveneens volledig naar de projecten van Handicap International gaat.

Handicap International opnemen in je testament betekent mensen met een handicap en andere kwetsbare personen in het Zuiden fundamenteel helpen. Het betekent dat je hen via jouw nalatenschap voor altijd een nieuw – en vooral beter – leven geeft. Dankzij jouw financiële steun is Handicap International in staat haar werk op het terrein voort te zetten en verder uit te bouwen. Onze teams voorkomen handicaps en verzorgen mensen met een handicap en andere kwetsbare personen (zoals kinderen of zieken) in nood. Daarnaast begeleiden ze hen op hun weg naar autonomie en integratie in de maatschappij. Door Handicap International in je testament op te nemen, geef je deze mensen de kans van hun leven.

Handicap International is zeer waakzaam wat het gebruik en beheer van de ontvangen fondsen betreft. Alle rekeningen van de vereniging worden gecontroleerd door een bedrijfsrevisor, die door de Algemene Vergadering werd aangesteld. Door deze controles en onze strenge interne procedures kunnen we garanderen dat de ons ter beschikking gestelde middelen optimaal worden beheerd. Handicap International is bovendien een actief lid van de Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving (VEF) en houdt zich aan de deontologische code van de VEF.Handicap International is zeer waakzaam wat het gebruik en beheer van de ontvangen fondsen betreft. Alle rekeningen van de vereniging worden gecontroleerd door een bedrijfsrevisor, die door de Algemene Vergadering werd aangesteld. Door deze controles en onze strenge interne procedures kunnen we garanderen dat de ons ter beschikking gestelde middelen optimaal worden beheerd. Handicap International is bovendien een actief lid van de Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving (VEF) en houdt zich aan de deontologische code van de VEF.