Goto main content

Clustermunitie: Syrië is slechte leerling van klas

Mijnen en andere wapens
Syrië

In 2012 en 2013 was Syrië het enige land ter wereld waar nog clustermunitie werd gebruikt. Dat toont het rapport 2014 aan van Cluster Munition Monitor, dat elk jaar controleert of het Verdrag van Oslo inzake het verbod op het gebruik, de productie, het vervoer en de opslag van clustermunitie wordt nageleefd. Het rapport vermeldt dat 96% van de slachtoffers van clustermunitie in 2013 in Syrië overleed of verminkt raakte.

Een ontmijner draagt een obus weg.

In 2012 en 2013 was Syrië het enige land ter wereld waar nog clustermunitie werd gebruikt. Dat toont het rapport 2014 aan van Cluster Munition Monitor, dat elk jaar controleert of het Verdrag van Oslo inzake het verbod op het gebruik, de productie, het vervoer en de opslag van clustermunitie wordt nageleefd[1]. Het rapport vermeldt dat 96% van de slachtoffers van clustermunitie in 2013 in Syrië overleed of verminkt raakte.

Handicap International veroordeelt het gebruik van deze barbaarse wapens en voert er al jarenlang strijd tegen. Elders ter wereld heeft de strijd tegen clustermunitie al zijn vruchten afgeworpen: meer dan 80% van de reserves van de staten die bij het verdrag van Oslo betrokken zijn, werd in 2013 vernietigd. Enkele van de betrokken staten die vervuild zijn door clustermunitie, zoals Irak en Tsjaad, keurden bovendien het verdrag goed. Het geweld in Syrië werpt helaas een schaduw op de andere, positieve resultaten van het Verdrag van Oslo en de 113 verdragsstaten. De belangrijkste vaststelling van het rapport, dat op 27 augustus in Washington DS werd voorgesteld, is immers dat er in Syrië minstens vier keer  clustermunitie gebruikt werd (in juli en oktober 2012 en in januari en maart 2013). Dat zijn meteen ook de enige momenten van 2012 en 2013 waarop dit soort wapens ingezet werd. Handicap International uitte al heel wat kritiek op dit herhaaldelijke gebruik van clustermunitie.

97% burgerslachtoffers

In 2013 werden 1.038 mensen het slachtoffer van clustermunitie, onder wie 1.001 mensen in Syrië. Dat is maar liefst 96% van alle slachtoffers. "Deze wapens werden gebruikt in zeer dichtbevolkte gebieden. De overgrote meerderheid van de mensen die omkwamen door clustermunitie – 97% van alle slachtoffers – bestond uit burgerslachtoffers. Een voorbeeld: op 1 maart 2013  werd er clustermunitie ingezet in een residentiële woonwijk, omstreeks 11u30. Dat is een tijdstip waarop heel wat kinderen buiten in de tuin aan het spelen waren. De aanslag maakte heel wat slachtoffers: minstens 19 mensen lieten het leven en 60 mensen raakten gewond", vertelt Marion Libertucci, hoofd van het beleidsdepartement van Handicap International. "Clustermunitie doodt en verwondt heel wat slachtoffers op het moment van gebruik, maar ook onontplofte munitie zal de komende jaren het leven van talloze burgers in gevaar brengen."

Ondertussen hebben al meer dan 140 landen het gebruik van clustermunitie in Syrië veroordeeld, waaronder 50 niet-betrokken staten, zoals de VS. "Het internationale protest tegen het gebruik van dit soort wapens bewijst nog maar eens dat het Verdrag van Oslo ondertussen een onbetwistbare internationale norm is, ook al maakt het land waar de wapens gebruikt worden geen deel uit van het Verdrag, zoals in dit geval in Syrië", verduidelijkt Marion Libertucci.

Al sinds de zomer van 2012 begeleidt Handicap International slachtoffers van de Syrische oorlog in Libanon, Jordanië en Syrië. De teams van Handicap International verzorgen gewonden en mensen met een handicap en steunen de meest kwetsbare vluchtelingen, die weinig of geen toegang hebben tot humanitaire hulp, met materiële of financiële middelen.

Meer dan 140 miljoen wapens vernietigd

Het gebruik van clustermunitie in Syrië is een bedroevende smet op het anders positieve rapport over de toepassing van het Verdrag van Oslo. Zo werd in 2013 meer dan 24 miljoen clustermunitie van de betrokken staten vernietigd (vooral door Duitsland, Frankrijk, Italië en Japan). Dat betekent dat sinds de ondertekening van het Verdrag van Oslo meer dan 140 miljoen wapens of ongeveer 80% van de reserves van de betrokken staten vernietigd werden. Hoewel dit soort wapens nog steeds in 38 landen/gebieden gebruikt wordt, slinken de reserves snel: zo werd sinds 2010 meer dan 180 km² land gevrijwaard. Nieuwe staten die vervuild zijn door clustermunitie, waaronder Tsjaad en Irak, keurden in 2013 het Verdrag van Oslo goed. Daardoor leven de meeste slachtoffers in staten die bij het verdrag betrokken zijn. Deze landen zijn dus ook verplicht om aan de behoeften van deze mensen te voldoen.

Dankzij deze vooruitgang wordt het nogmaals duidelijk dat het enorm belangrijk is dat we onze inspanningen tegen clustermunitie verderzetten. Alleen zo kunnen we onze resultaten de volgende jaren behouden en kunnen we de betrokken partijen onder druk zetten om het verdrag wereldwijd in acht te laten nemen. De lancering van het rapport vindt plaats op slechts enkele dagen voor de vijfde vergadering van de verdragsstaten, die van 2 tot en met 5 september 2014 in San José (Costa Rica) gehouden wordt. Daarbij zullen ook enkele vertegenwoordigers van Handicap International aanwezig zijn.

 

[1]  Cluster Munition Monitor, die door het personeel van de ICBL-CMC samen met Handicap International en drie andere ngo's wordt opgesteld, is ondertussen aan zijn vijfde editie toe. In het rapport worden heel wat problemen met betrekking tot clustermunitie aangekaart, zoals het wereldwijde verbod, gebruik, productie, handel en opslag van deze wapens. Daarnaast toont het ook aan waar clustermunitie ingezet wordt, waar het gebruik van wapens vermindert en hoe het met de begeleiding van slachtoffers gesteld is. Dit rapport omvat de resultaten van 2013. 

 

Meer over dit onderwerp

Twee jaar noodhulp in Oekraïne
© T. Nicholson / HI
Mijnen en andere wapens Noodhulp Revalidatie

Twee jaar noodhulp in Oekraïne

Handicap International biedt met haar goed uitgebouwde team onder meer revalidatiezorg en psychologische ondersteuning en speelt een belangrijke rol in de verdeling van hulpgoederen.

Rapport 1 jaar Syrië Turkije 12-12 Noodhulp

Rapport 1 jaar Syrië Turkije 12-12

Welke hulp boden de ngo's van het consortium 12-12 op 1 jaar tijd?

Nieuw hondenteam start met ontmijningswerk in Senegal
© A. Stachurski / HI
Mijnen en andere wapens

Nieuw hondenteam start met ontmijningswerk in Senegal

Vier Mechelse herdershonden krijgen hun laatste trainingen door onze Belgische partnerorganisatie APOPO. Binnenkort gaan ze landmijnen opsporen in de tropische regio Casamance.