© HI
In november 2022 ondertekenden 83 landen in Dublin (ondertussen zijn ze al met 87) een politieke verklaring die een einde moet maken aan explosieve wapens in dichtbevolkte gebieden. Een belangrijk moment na drie jaar van stevig beleidswerk door Handicap International. Deze week vond in de Noorse hoofdstad Oslo de eerste internationale conferentie plaats om de uitvoering van het akkoord te bespreken en evalueren. De beleidsdienst van Handicap International was aanwezig om alles op te volgen en de druk op te voeren.
Van politieke verklaring naar actie
De vertegenwoordigers van zo'n 90 landen waren aanwezig in de Noorse hoofdstad voor een stand van zaken. NAast het uitwisselen van goede praktijken bij de uitvoering van het akkoord werden ook moeilijkheden besproken die hiermee gepaard gaan. Tijdens de conferentie voerde Handicap International de druk op, en legde de focus op een verbetering van humanitaire toegang en bijstand aan slachtoffers tijdens gewapende conflicten.
"De verschillende landen moeten een nationaal verbod en beperkingen op het gebruik van explosieve wapens in dichtbevolkte gebieden toepassen om de schade aan burgers te beperken. We dringen er ook op aan dat landen stoppen met het gebruik van de meest destructieve wapens in steden. Ze moeten slachtoffers helpen en transparanter zijn over hun militaire operaties". Alma Taslidžan van de beleidsdient van Handicap International.
Volgens de ngo Action on Armed Violence werden in 2023 bijna 50.000 mensen slachtoffer van explosieve wapens. De organisatie meldt een stijging van 130% in het aantal burgerslachtoffers ten opzichte van het jaar ervoor.
Volgens de Explosive Weapons Monitor, werden er in 2023 ook 763 aanvallen op gezondheidszorgfaciliteiten gedaan met explosieve wapens.Landen moeten zich dus opnieuw inzetten voor de bescherming van gezondheidswerkers en humanitaire hulpverleners.
Overlevenden aan het woord
De dag voor de conferentie, op maandag 22 april, organiseerden enkele ngo's een forum over de bescherming van burgers, met slachtoffers van explosieve wapens, mensen die werken aan nationaal wapenbeleid en belangengroepen. Het forum was dé gelegenheid om te focussen op de impact van explosieve wapens op individuen en hele gemeenschappen. Overlevenden van gewapend geweld, zoals de Syrische activisten Marwa Almbaed en Nujeen Mustafa, deelden hun schrijnende getuigenissen tijdens het forum, maar ook op de conferentie zelf op 23 april.
"75% van de Syriërs lijdt aan trauma's als gevolg van de oorlog. Dit geldt onder meer voor mijn vriend Omar. Hij was diep getraumatiseerd en pleegde, ondanks een therapie, een maand geleden zelfmoord, acht jaar nadat hij naar Duitsland was gevlucht [...]. Op dit moment gebeuren er elke seconde nieuwe verschrikkelijke persoonlijke drama's in Gaza, Oekraïne, Syrië, Soedan, Myanmar, Jemen en vele andere landen. We zijn hier allemaal omdat we deze situatie moeten veranderen. Het is eindelijk tijd om burgers beter te beschermen in tijden van oorlog. Ik reken erop dat jullie vandaag hier in Oslo zullen werken om dit doel te bereiken." Marwa Almbaed, Syrische activist
Enkele overlevenden van gewapend geweld deden 'een cruciale oproep tot actie' en spoorden de verschillende regeringen aan om nu te handelen: "We verheffen onze stem namens de miljoenen mensen die getroffen zijn door gewapende conflicten en die elke dag onvoorstelbaar lijden. We vragen de vertegenwoordigers van landen en beleidsmakers om gehoor te geven aan onze oproep om burgers beter te beschermen tegen de verwoestende effecten van explosieve wapens", aldus de oproep.
Handicap International blijft samenwerken met overlevenden en getroffen gemeenschappen om ervoor te zorgen dat er rekening wordt gehouden met hun standpunten, om burgers te mobiliseren en om er bij de verschillende landen op aan te dringen om adequate humanitaire toegang en hulp te garanderen.
Nog een lange weg te gaan
Drie landen - Ierland, Noorwegen en Costa Rica - zullen nu het voortouw nemen bij de uitvoering van de politieke verklaring tegen explosieve wapens, met een volgende evaluatieconferentie in 2025 in Costa Rica.
"We hebben nog werk te doen voordat de politieke verklaring effectief wordt uitgevoerd. In een tijd waarin gewapende conflicten in Gaza, Oekraïne en Soedan burgers treffen, is de nood aan concrete maatregelen en verbeteringen dringender dan ooit". Anne Héry, Directeur beleidsdienst Handicap International.
Over de Conferentie van Oslo
Van 22 tot 24 april 2024 kwamen verschillende landen, VN-agentschappen, overlevenden van gewapend geweld, lokale en 
internationale ngo's, waaronder Handicap International, bijeen in Oslo om te praten over "de uitvoering van de politieke verklaring over de versterking van de bescherming van burgers tegen de humanitaire gevolgen van het gebruik van explosieve wapens in bevolkte gebieden". De conferentie werd georganiseerd door de Noorse regering. Het was de eerste internationale vervolgconferentie om de uitvoering te evalueren van de politieke verklaring die was aangenomen tijdens de internationale conferentie in Dublin in november 2022.
Voor de conferentiezaal maakten drie Oekraïense en Duitse kunstenaars samen een graffiti met de slogan van onze campagne "Stop het bombarderen van burgers". Het toont een verwoest huis in Oekraïne en de arm van een kind dat beelden tekende die nieuw leven en hoop symboliseren, te midden van dit landschap van verwoesting.
