Innovatie: mobiele leerkrachten
Bij conflicten of natuurrampen schiet Handicap International (HI) vluchtelingen, ontheemden en andere slachtoffers te hulp via een veelzijdige aanpak. Gewonden, mensen die getraumatiseerd zijn, personen met een handicap en andere mensen in een kwetsbare personen worden bijgestaan in al hun noden.
In 2009 werd in Savanes, een regio in het noorden van het West-Afrikaanse Togo, een klein pilootproject opgestart met zogenaamde ‘mobiele leekrachten’. Het doel? Testen of we via persoonlijke begeleiding kinderen met een beperking volwaardig kunnen laten meedraaien in het reguliere onderwijs.
Vele jaren later is het pilootproject nationaal en internationaal uitgegroeid en werd het een schoolvoorbeeld - letterlijk en figuurlijk - van een innovatief én duurzaam inclusieproject.
Hoe werkt het?
Handicap International organiseert voor bestaande leerkrachten opleidingen rond inclusief onderwijs, braille en gebarentaal. Daarvoor werkt het samen met organisaties voor personen met een beperking. Na enkele maanden voltooien de leerkrachten deze opleiding.
Vervolgens worden ze als mobiele leerkracht ingeschakeld en krijgen ze een aantal leerlingen toegewezen: kinderen met een beperking en dus specifieke noden. De mobiele leerkracht gaat elke dag van school tot school om zijn of haar leerlingen bij te staan in de klas, in nauwe samenwerking met de vaste leerkracht.
Hij of zij vertaalt bijvoorbeeld lessen in gebarentaal, ondersteunt de kinderen bij het nemen van notities en past lesmateriaal aan. De mobiele leerkracht ondersteunt ook de vaste leerkracht bij het inclusief maken van de lessen. Indien nodig worden ook kinderen met leermoeilijkheden in dezelfde klas bijgestaan.
Link met familie
Een tweede belangrijke taak van de mobiele leerkracht is de connectie tussen school en familie creëren. Via thuisbezoeken blijven ouders op de hoogte van de opvolging en wordt belangrijk sensibiliseringswerk gedaan.
Een taak die niet onbelangrijk is, want kinderen met een handicap worden ook in Togo regelmatig gestigmatiseerd. Een eerste drempel die daarbij overwonnen moet worden ligt vaak binnen het gezin.
De uitrol van het project
2009
Pilootproject in lager onderwijs in Togolese regio Savanes
2012
Uitbreiding naar regio Kara
2017
Uitrol in overige regio’s in Togo door andere ngo’s + uitbreiding naar secundair onderwijs
2010-2020
Start met mobiele leerkrachten in Cambodja, Sierra Leone, Burkina Faso, Mali, Niger en Nepal
2025-2026
De onderzoeksfase is onlangs afgerond. Nu zullen alle gegevens overgemaakt worden aan de Togolese autoriteiten om hen te overtuigen het project in het hele land uit te rollen. Een ultieme stap om het innovatief pilootproject van 2009 om te zetten in een duurzaam onderwijssysteem voor kinderen met een beperking in het reguliere onderwijs.
'De slechtziende kinderen die ondersteuning kregen van een mobiele leerkracht, werden na zo’n drie, vier jaar zelfstandig. Ze hadden braille geleerd en konden autonoom verder.'
Sandra Boisseau, Experte inclusief onderwijs
Voordelen voor kind én gezin
De resultaten voor leerlingen met zicht- of gehoorproblemen zijn niet min. Opvolging via het systeem van mobiele leerkrachten zorgt voor meer deelname en autonomie tijdens de lessen, betere schoolresultaten en lagere uitvalcijfers. Daarnaast krijgt het zelfvertrouwen en het sociale leven van deze kinderen een enorme boost.
Maar er is ook een positief neveneffect: bij ouders die zich normaal thuis moeten bezighouden met hun kind, komt nu heel wat tijd vrij om te kunnen werken, waardoor ook het gezinsinkomen de mogelijkheid krijgt om te stijgen.
