Iraaks Koerdistan: recordaantal slachtoffers van mijnen

Ze zijn met z’n duizenden in Irak en in het bijzonder in Iraaks Koerdistan; slachtoffers van mijnen of andere vergeten explosieven. Je vindt hen in groten getale in prothesecentra en revalidatiecentra zoals KORD (Kurdish Organisation for the Rehabilitation of Disabled, opgericht door Handicap International in 2005).

Elke dag melden zich nieuwe slachtoffers aan het onthaal van ziekenhuizen: boeren, kinderen, mensen voor wie een picknick met vrienden is uitgedraaid op een drama. Zij vervoegen zich bij het hoge aantal personen met een handicap in het land: iets meer dan tien procent op een bevolking van ongeveer 30 miljoen inwoners.

Het lijkt wel of gehandicapt zijn deel uitmaakt van het dagelijkse leven van de Irakezen. Een bevolkingsgroep is in het bijzonder getroffen: de Koerden. Toch worden mensen met een handicap er uit de samenleving gesloten. Naast steun onder de vorm van prothesen en medische bijstand kunnen de slachtoffers echter rekenen op hulp die, hoewel minder spectaculair, essentieel is.

Legitieme aanspraken

Marie Courtheix is projectmanager bij Handicap International in Irak. In samenwerking met lokale verenigingen voor personen met een handicap organiseert Handicap International regelmatig seminaries. Daarin biedt ze mensen met een handicap de nodige instrumenten aan voor een doeltreffende belangenbehartiging ten aanzien van de autoriteiten. Haar ultieme doel is een verbetering van hun algemene levensstandaard en hun volledige integratie in de maatschappij. «De vormingen die we voorstellen zijn bedoeld om mensen met een handicap bewust te maken van hun rechten zodat ze begrijpen dat hun plaats niet buiten de maatschappij is maar erbinnen.»

Vertel aan je buur

Preventie van ongevallen is minstens even belangrijk. Korek, een voormalige ontmijner die meerdere jaren de regio hielp zuiveren van mijnen, weet: «Het probleem is dat de mensen in die gebieden de aanwezigheid van mijnen gewend zijn; ze staan er niet langer bij stil. Het gaat bovendien vaak om oude en extreem onstabiele explosieven, zodat het niet volstaat om te weten hoe je een mijn normaal onschadelijk maakt … Veel mensen demonteren mijnen om het springtuig eruit te halen en te verkopen: een dodelijke bron van wat extra inkomsten. En dan zijn er nog de kinderen die het ding als een stuk speelgoed benaderen …».

Preventieteams van Handicap International gaan langs in huizen, moskeeën en scholen om kinderen te sensibiliseren. Zo bereikt de boodschap minder toegankelijke ouders en families. Het is een huzarenwerk, maar de oefening in overtuigingskracht werpt wel zijn vruchten af. Sinds de lancering van het programma zijn in de streek maar liefst 21 teams opgericht die komaf willen maken met het probleem.