Toename in gebruik van verboden wapens in Jemen en Syrië is verontrustend

Clusterbommen worden intensief en herhaaldelijk gebruikt in Syrië en Jemen, zo stelt het pas verschenen rapport van de Cluster Munition Monitor. Op de conferentie van de Conventie tegen clustermunitie - van 5 tot 7 september in Genève - heeft Handicap International daarom de staten opgeroepen om het internationaal recht toe te passen en de druk op de oorlogvoerende partijen op te voeren.

Tien jaar geleden voerde België als eerste land ter wereld een verbod in op clusterbommen en clustermunitie. Hiermee bracht ons land een dynamiek op gang, die heeft geleid tot het bannen van clustermunitie door 119 landen in het verdrag van Oslo. Ondanks het succes van het verdrag, stelt het recentste rapport van de Cluster Munition Monitor dat er nog steeds clusterbommen worden gebruikt in conflictgebieden. Deze wapens worden zelfs steeds vaker gebruikt in Syrië en Jemen.

“Clusterbommen doden of verminken mensen en veroorzaken ernstige psychologische trauma's. Tot 40% van de clustermunitie komt niet tot ontploffing bij impact op de grond, waardoor hele gebieden onbewoonbaar worden. In 2015 waren zo goed als alle slachtoffers van clusterbommen burgers”, zegt Jean Van Wetter, algemeen directeur van Handicap International België. 

Burgers zijn het slachtoffer

In 2015 waren 97% van de slachtoffers van clusterbommen en -munitie burgers. In 36% van de gevallen ging het om kinderen. Volgens de onderzoekers van de Cluster Munition Monitor wordt vrijwel dagelijks melding gemaakt van nieuwe aanvallen met clusterbommen in Syrië. Een groot aantal aanvallen vindt plaats op dichtbevolkte gebieden, markten, scholen en ziekenhuizen. 

Clusterbommen doden en verwonden niet alleen mensen op het moment van de aanval zelf, maar maken net als mijnen ook nog lange tijd na een conflict slachtoffers. “Het herhaalde gebruik van clusterbommen in Syrië en Jemen wijst erop dat er helemaal geen rekening wordt gehouden met de burgers”, zegt Alma Al-Osta, wapenexpert en lobbyist bij Handicap International. “In bepaalde gevallen zijn die burgers zelfs het doelwit.” 

Sterke politieke verklaring tijdens conferentie van Genève

In de aanloop naar de conferentie van het Verdrag van Oslo – van 5 tot 7 september in Genève – heeft Handicap International de strijdende partijen opgeroepen om onmiddellijk af te zien van het gebruik van clustermunitie. Handicap International heeft eveneens de staten opgeroepen om het internationaal recht toe te passen en de druk op de oorlogvoerende partijen op te voeren.

De conferentie, die werd bijgewoond door meer dan 80 staatsdelegaties, werd besloten met een sterke politieke verklaring van de verdragstaten om systematisch elk gebruik van clustermunitie te blijven veroordelen. De verklaring onderstreept de vastberadenheid om het Verdrag van Oslo te beschouwen als een ontegenzeglijke internationale norm. “Onze houding tegenover clustermunitie moet er één zijn van nultolerantie. Onze waarnemingen op het terrein tonen aan hoe gevaarlijk deze wapens zijn voor burgers, zowel op korte als op lange termijn”, zegt Anne Héry, directrice advocacy-acties bij Handicap International.