Elisabeth, verbindingsofficier van de gemeenschap en ontmijner voor Handicap International in Casamance, Senegal. | © A. Sawadogo / HI
Élisabeth Léna Ndeye Sambou werkt al meer dan 15 jaar voor Handicap International. Als ontmijner en verbindingsofficier van de gemeenschap is ze trots op haar werk, want hierdoor kunnen mensen in alle veiligheid opnieuw naar hun regio van oorsprong om er hun leven weer op te pakken.
Wedstrijdje voetbal om angsten te overwinnen
Elisabeth begeleidt het ontmijningsteam op het terrein. Voorafgaand aan een nieuwe ontmijningsoperatie bereidt ze de bevolking voor op de komst van het team van Handicap International. Haar taak bestaat erin de gemeenschappen te informeren en hen uitleggen wat het ontmijningsproces allemaal inhoudt. Tijdens de onmtijningsoperaties informeert zij de bevolking regelmatig over de voortgang van de werkzaamheden en schept zo een klimaat van vertrouwen, rust en veiligheid.
Na afloop blijft Elisabeth in contact met de bevolking om ervoor te zorgen dat deze het vrijgemaakte land ook effectief opnieuw gebruiken. Maar hoe zorg je ervoor dat de gemeenschap geen angst heeft om een terrein te betreden dat jaren bezaaid lag met explosieven? Wel, met de auto van het team over het vrijgemaakte land rijden doet wonderen. Of nog beter, een wedstrijdje voetbal met de collega's van het ontmijningsteam.
"Het zijn de mensen die me motiveren in mijn werk: elke nieuwe mijn die wordt weggehaald, geeft ons een nieuwe kracht om door te gaan. Elke ochtend sta ik met evenveel enthousiasme op om een nieuwe werkdag tegenaan te gaan. Voor mij is dit een prachtige job", vertelt Élisabeth.
Oud ijzer, of iets anders?
Handicap International startte in mei 2022 met nieuwe ontmijningsoperaties in de Senegalese regio Casamance. Elisabeth is hiervoor aan de slag in Bissine, een dorp dichtbij de grens met Guinee-Bissau. Ooit was Bissine een welvarend dorp waar de bevolking leefde van rijst en fruitbomen. Maar in de jaren negentig werd er in het gebied hevig gevochten tussen het Senegalese leger, dat het dorp bezette, en de onafhankelijkheidsbeweging van Casamance, die zich in de omliggende bossen verschanste.
De gevechten veroorzaakten heel wat slachtoffers. De inwoners moesten het dorp ontvluchten en verspreidden zich over de regio, altijd met de hoop ooit naar huis terug te kunnen keren. Pas in 2021, bijna dertig jaar later, konden ze eindelijk terug.
Maar de gevolgen van het conflict werd er wel heel snel duidelijk. Op een dag gingen enkele kinderen op zoek naar stukken metaal om als schroot te kunnen verkopen, toen ze een groot stuk ijzer terugvonden. Ze probeerden eraan te trekken, maar het zat te diep vast. Gelukkig maar, want toen ze het stuk ijzer toonden aan enkele volwassenen van het dorp werd snel duidelijk dat het om een raket ging.
"Na deze ontdekking kreeg Handicap International de opdracht het gebied te ontruimen. Sinds juli 2022 hebben we meer dan 61.000 vierkante meter land ontruimd. Tijdens de operaties vonden de ontmijners twee 120 mm mortiergranaten. Vandaag is de bevolking erg blij. De dorpelingen zeggen zelfs dat we deel uitmaken van de dorpgemeenschap. Dankzij ons werk zijn ze gerustgesteld en kunnen ze opnieuw gaan en staan waar ze willen."
Een dorp dat weer opleeft
Door de ontmijningsactiviteiten komen landbouwgrond, toegangswegen tot de velden, drinkwaterbronnen en scholen opnieuw vrij. Dankzij het werk van Handicap International kan de bevolking haar activiteiten hervatten en kan het dorp weer herleven als vanouds.
"Veel dorpen zijn verlaten omdat de bevolking er zich niet meer gerust voelde. Om thuis te zijn, moet je vrij zijn om te doen wat je wilt, om te gaan en staan waar je wilt. Het vrijmaken van deze terreinen is de enige manier om hen hun leven weer te laten opbouwen", zegt Elisabeth.
De ontmijningsoperaties van Handicap International in Casamence worden mogelijk gemaakt door financiering van de Europese Unie.
