Gevlucht voor orkaan Matthew: verhalen uit een schuiloord
180.000 Haïtianen leven in tijdelijke schuilplaatsen sinds orkaan Matthew grote ravage aanrichtte in hun land. In afwachting van hun hervestiging, verblijven ze bijvoorbeeld in scholen waarvan de klassen zijn omgetoverd tot geïmproviseerde slaapzalen. Eén van de taken van het noodhulpteam van Handicap International is om op deze plaatsen langs te gaan, de noden van de bewoners op te tekenen en verzorging toe te dienen.
Het lyceum Philippe Guerrier in Les Cayes, de belangrijkste stad in het zuidwesten van Haïti, vangt momenteel tientallen ontheemde families op. De mensen die er hun toevlucht hebben gezocht, halen met een dosis creativiteit het maximum uit de infrastructuur die hen ter beschikking wordt gesteld. Zo worden de bureeltjes als bed gebruikt, bij een gebrek aan matrassen, en doen de balkons dienst als droogrek. Een schoolbus werd zelfs door een familie omgevormd tot een suite. Het sportterrein is voor de kinderen een enorme speelplaats om zorgeloos te ravotten.
Binnen de muren van de school proberen de ontheemden rust te vinden, zo goed en zo kwaad als het kan. Wetende dat hun huizen verwoest zijn en ze nu moeten leven in erg precaire omstandigheden, kunnen ze de doortocht van de orkaan niet van zich afzetten. Maar allemaal zijn ze gelukkig dat ze het levend vanaf zijn gekomen.
“Schrik van ons leven”
Voor één van de klaslokalen op de eerste verdieping zit de 40-jarige Marie-Ange Descote. Ze draagt een nieuw gips rond haar linkerbeen. “Ik gleed uit en heb me verwond toen ik tijdens de storm naar de schuilplaats wou gaan”, vertelt ze. “Ik heb lyceum kunnen bereiken, maar er was te veel wind en modder. Ik ben ondertussen geopereerd in het ziekenhuis.”
“Ik had eerder naar de schuilplaats moeten komen”, zegt ze met enige aarzeling en spijt in haar stem. “Er zijn in het verleden al alarmsignalen voorgekomen, maar er was nooit sprake van ernstige schade. Ik dacht dat het dit keer niet anders zou zijn en dat ik me niet ongerust moest maken. Maar uiteindelijk hebben we de schrik van ons leven gehad.”
Kwetsbare mensen preventief geëvacueerd
Op de gelijkvloerse verdieping zit de 30-jarige Jonas Cazeau rustig de Bijbel te lezen. Het is omwille van zijn handicap dat hij een bed kreeg toegewezen, het enige beschikbare in het hele gebouw. Naar eigen zeggen heeft Jonas een wonde opgelopen bij een incident en is hij daardoor het gebruik van zijn benen verloren. Sindsdien verplaatst hij zich met een rolstoel, wat geen evidente opdracht is, gezien de staat van de wegen.
“De agenten van de Civiele Bescherming zijn mij komen halen en hebben mij hiernaartoe gebracht, omdat ik te kwetsbaar was”, vertelt hij. “De orkaan heeft me schrik aangejaagd, maar ik had het geluk hier te kunnen schuilen met mijn moeder en echtgenote. Geen idee hoelang ik hier ga blijven … Naar huis kan ik niet terug, want mijn woning is vernield.”
Ook de 90-jarige Méralia Simon – met haar even wit als haar kleedje – werd preventief geëvacueerd door de agenten van de Civiele Bescherming. In tegenstelling tot Jonas, is ze helemaal alleen. Ze heeft noch familie, noch buren die voor haar kunnen zorgen. Mérilia kan nergens heen en heeft weinig hoop dat ze binnenkort ergens hervestigd zal worden.
Wanneer ze de namen van alle cyclonen en orkanen begint op te noemen die de afgelopen vijftig jaar door Haïti voorbijkwamen, is ze bezig aan een lange lijst. Ze sluit af met orkaan Matthew. Die heeft ze op het moment van de doortocht echter helemaal niet gehoord. “Ik ben slechthorend, dus ik wist maar half wat er gaande was.”
