© HI
Klimaatverandering is een mondiaal probleem dat wereldwijd humanitaire behoeftes creëert. Maar de handelingen en processen gelinkt aan humanitaire acties hebben ook gevolgen voor het milieu. Om ons engagement om geen extra schade toe te brengen te respecteren, moeten wij als ngo’s passende maatregelen nemen om onze ecologische voetafdruk zo veel mogelijk te verkleinen.
In 2021 ondertekende HI het Klimaat- en Milieucharter voor humanitaire organisaties. Door deze overeenkomst verbindt HI zich formeel tot het:
- Meten van de milieu- en koolstofeffecten van zijn acties
- Verkleinen van de ecologische voetafdruk
- Aanpassen van zijn humanitaire actie om klimaatgerelateerde uitdagingen aan te gaan
- Communiceren van gemaakte vorderingen en ondernomen acties
- Aanmoedigen van anderen om hetzelfde te doen
Om deze engagementen na te komen, en als lid van het Réseau Environnement Humanitaire (REH) of Humanitair Milieunetwerk, richtte HI samen met 9 andere humanitaire organisaties het consortium C.H.A.N.G.E (Consortium of Humanitarian Actors and Networks Engaged in Greenhouse Gas Emissions Reduction) op. Met CHANGE willen HI en de andere leden de huidige CO2-voetafdruk van hun individuele activiteiten vaststellen en uiteindelijk de impact van humanitaire acties op de klimaatverandering verminderen.
Gemeenschappelijke normen ontwikkelen
Momenteel zijn humanitaire organisaties niet verplicht om hun CO2-voetafdruk te meten. Voor zij die ervoor kiezen om dit op eigen initiatief te doen is er geen uniform systeem, wat betekent dat elke organisatie anders meet. Dit leidt tot verwarrende en inconsistente rapportage in de hele sector.
"Momenteel gebruikt iedereen verschillende parameters en manieren om te tellen", zegt Denis Bedjai, logistiek adviseur en milieuagenda project manager bij HI. “Maar het heeft geen zin om verschillende soorten metingen met elkaar te vergelijken. We willen één en dezelfde methode creëren voor alle ngo’s.”
HI en zijn mede CHANGE-leden werken samen om gemeenschappelijke parameters voor hun broeikasgasemissies te bepalen, met steun van Citepa, een organisatie met meer dan 60 jaar ervaring in lucht, klimaat en energie. Door een beter beeld te krijgen van hun impact kunnen de organisaties reductieplannen voor de toekomst ontwikkelen.
Waaruit bestaat de CO2-voetafdruk?
Er zijn tal van parameters waarmee rekening moet worden gehouden bij het meten van de uitstoot van broeikasgassen. De meeste organisaties meten de uitstoot die afkomstig is van verlichting en verwarming van het kantoor, of van het gebruik van voertuigen binnen hun organisatie, maar veel indirecte emissies worden niet meegerekend. Alle energie die wordt ingekocht via externe leveranciers, gegenereerd afval, transport, distributie, productie van goederen of zelfs investeringen zijn slechts enkele van de vele factoren die bijdragen aan de algehele CO2-voetafdruk van een organisatie. In humanitaire contexten kan de toeleveringsketen een groot deel van de uitstoot van broeikasgassen bepalen, dus het is cruciaal om elke stap te verantwoorden.
"Als we emmers kopen voor hygiënekits, moeten we weten waar die emmer vandaan komt, hoe hij is gemaakt, hoe hij is vervoerd, hoe het afval is beheerd, enzovoort", legt Bedjai uit. "Ook al hebben we de emmer niet zelf geproduceerd, we moeten bij de aankoop rekening houden met de volledige levenscyclus als onderdeel van onze ecologische voetafdruk."
Een database met emissiefactoren
Eens de parameters zijn vastgelegd moeten de consortiumleden daadwerkelijk gaan meten. Het meten van de uitstoot van broeikasgassen is echter nog moeilijker in landen met weinig middelen of economische ontwikkelingslanden. Om het proces te vereenvoudigen, zijn het CHANGE-consortium en zijn partners van plan een database te ontwikkelen specifiek voor de humanitaire sector. De database met emissiefactoren, opgestart door het ICRC (Internationaal Comité van het Rode Kruis) zal worden aangepast aan de plaats van interventie, is gratis voor gebruikers, en zal organisaties in staat stellen de broeikasgasemissies die verband houden met hun acties of dienstverleners nauwkeuriger op te volgen.
Actieplannen implementeren
Zodra HI een duidelijker beeld heeft van zijn huidige koolstofemissies is de organisatie van plan om doelen te stellen om zijn uitstoot te verminderen door aangepaste actieplannen te implementeren. “Als we bijvoorbeeld tijdens de auditfase zien dat vliegreizen een belangrijke bron van onze uitstoot van broeikasgassen is, zullen we maatregelen nemen om deze waar mogelijk te verminderen. Alleen mensen sturen als het echt nodig is, vliegroutes gebruiken met de minste overstappen, ervoor zorgen dat groepen samen worden uitgestuurd - dit zijn allemaal best practices om die uitstoot zo laag mogelijk te houden”, legt Bedjai uit.
Op lange termijn wil HI niet alleen zijn eigen ecologische voetafdruk verkleinen, maar ook lokale humanitaire actoren ondersteunen om hetzelfde te doen. Door projecten te implementeren die de vaardigheden en capaciteiten van organisaties versterken om ecologische maatregelen in te voeren, zal HI in staat zijn om zijn doel te bereiken, namelijk de ecologische impact van humanitaire hulp op lokaal en internationaal niveau te verminderen.
