Mijnenvrije wereld in 2025: houdt belofte stand?

Uit het 17de Landmine Monitor rapport blijkt dat het gebruik van landmijnen in 2014 is toegenomen, net als het aantal slachtoffers van deze wapens. Een teken aan de wand voor Handicap International, die staten oproept om meer inspanningen te leveren om landmijnen te bannen.

De Internationale Campagne tegen Landmijnen (ICBL), waarvan Handicap International een stichtend lid is, heeft op 26 november haar jaarlijkse Landmine Monitor rapport gepubliceerd over de toepassing van het verdrag van Ottawa. Dat verdrag verbiedt het gebruik, de aankoop, de productie en de opslag van antipersoonsmijnen. [1]

"De verdragspartijen maakten tijdens de herzieningsconferentie in Maputo in 2014 de belofte om de wereld mijnenvrij te maken tegen 2025", zegt Alma Al-Osta, wapenspecialiste en lobbyiste bij Handicap International. "Er rest ons dus nog tien jaar om de hele planeet te ontmijnen, bestaande voorraden te vernietigen en de beloftes rond slachtofferondersteuning na te komen.”

“We vragen daarom aan de verdragspartijen met vervuild grondgebied om hun aandacht niet te laten verslappen. De geldschieters verzoeken we om genoeg steun te blijven bieden en de huidige tendens – steeds minder financiële hulp voor de actie tegen mijnen – om te keren", verduidelijkt ze. Er rijst echter twijfel over de politieke wil van sommige staten om hun verplichtingen na te komen: de ontmijning in verschillende landen vordert niet snel genoeg. 27 van de 33 verdragspartijen vroegen en kregen ook uitstel voor de ontmijning van hun vervuilde gronden.

Harde cijfers

Volgens de Landmine Monitor zijn er in 2014 3.678 mensen omgekomen of gewond geraakt door mijnen of explosieve oorlogsresten. Dat is een stijging van 12% ten opzichte van 2013. Het rapport benadrukt ook een steeds frequenter gebruik van zelfgemaakte explosieven door gewapende oppositiegroepen. [2]

Dat zijn bijzonder verontrustende vaststellingen, volgens Alma Al-Osta: "We vrezen dus nog meer vervuilde gebieden en nog meer slachtoffers in de toekomst. Terwijl conflicten aanhouden of steeds complexer worden, moeten deze wapens volledig worden gebannen." Volgens de specialiste biedt de toepassing van het verdrag van Ottawa de beste garantie tegen achteruitgang.

Cruciale ontmijningsrol van Handicap International

Antipersoonsmijnen en zelfgemaakte explosieven die als mijn worden gebruikt, liggen doorgaans dichtbij waterbronnen of openbare infrastructuren. 80% van de slachtoffers, die erdoor gedood of verminkt worden, zijn burgers. Hele volkeren moeten met de dreiging omgaan in hun dagelijkse bestaan, wanneer ze bijvoorbeeld water halen of hun velden bewerken. De springtuigen hinderen ook de ontwikkeling van de landen in kwestie.

Mijnen de wereld uit helpen is dus van uiterst groot belang en Mozambique is het bewijs dat het ook kan: op 17 september 2015 verklaarde het land officieel mijnenvrij te zijn. Handicap International speelde hierin een cruciale rol, door 16 miljoen m² grond te ontmijnen tussen 1998 en 2015.

Ook in Libanon ontmijnden de teams van Handicap International dit jaar al 92.000 m². De inwoners kregen onlangs hun ontmijnde gronden terug. Eind 2015 begint onze organisatie met gelijkaardige operaties in het Senegalese Casamance.

In de hele wereld zijn er nog 57 staten en 4 andere grondgebieden die door mijnen vervuild zijn. Handicap International leidt ontmijningsacties en sensibiliseringscampagnes over de gevaren van de wapens, biedt steun aan slachtoffers en lobbyt in 43 landen, waaronder ook Syrië, Irak en Oekraïne.

 

[1] Het verdrag kon vanaf 3 december 1997 ondertekend worden. Op 1 maart 1999 werd het van kracht. 163 staten hebben het ondertekend. 162 staten zijn verdragspartijen.
[2] Volgens de Landmine Monitor 2015 werden er in 2014 zelfgemaakte explosieven gebruikt in tien landen: Afghanistan, Colombia, Irak, Libië, Myanmar, Pakistan, Syrië, Tunesië, Oekraïne en Jemen.