Strijden tegen pijn en stigma van olifantsziekte

85% van de bevolking in Madagaskar wordt bedreigd door lymfatische filariasis, in een ernstige vorm ook gekend als de olifantsziekte. De ziekte is besmettelijk, enorm pijnlijk en kan leiden tot handicaps. Handicap International werkt sinds 2007 op het eiland om de infectieziekte onder controle te houden.

Lymfatische filariasis wordt veroorzaakt door parasitaire wormen, die overgedragen worden via muggenbeten. Armen, benen en genitaliën zijn de lichaamsdelen die kunnen getroffen worden en waar een verstoring van het lymfestelsel kan ontstaan. Wanneer oedemen voorkomen of - zoals in de ernstigere gevallen - het weefsel opzwelt of verdikt, wordt de ziekte ook wel elephantiasis of olifantsziekte genoemd.

Mensen die door lymfatische filariasis getroffen worden, krijgen te maken met zware stigmatisering omwille van hun misvormingen. Dat is vooral zo in landelijke gebieden waar bijgeloof nog steeds schering en inslag is. De patiënten raken geïsoleerd en hun gezwollen lichaamsdelen zadelen hen met een ernstige beperking op. Werken moeten ze noodgedwongen opgeven, waardoor ze een groot deel van hun inkomen verliezen en in extreme armoede terechtkomen.

Sensibilisering en tips

Handicap International gaat via mobiele teams op motorfietsen tot in de meest afgelegen dorpjes om de mensen over de ziekte te informeren en bewust te maken van de manier waarop ze wordt overgedragen. Onze organisatie zet hierbij 342 gemeenschapswerkers in, die hiervoor werden opgeleid. Handicap International legt de dorpelingen de regels uit voor een goede basishygiëne en geeft eenvoudige oefeningen mee die ze thuis zelf kunnen uitvoeren om de pijn verlichten.

In de regio Analanjirofo in het noordoosten van het eiland, waar onze teams actief zijn sinds januari 2014, werden al 381 van de 602 geïdentificeerde patiënten op die manier geholpen.

Personeel opleiden en operatiekosten dekken

Tot op vandaag bestaat er geen oplossing om filariasis te genezen. In sommige gevallen is een chirurgische ingreep mogelijk waarbij het vocht wordt weggenomen dat de zwelling veroorzaakt, zodat de pijn lichter wordt en de patiënt zich gemakkelijker kan bewegen. Ook hier schiet Handicap International te hulp: in drie ziekenhuizen in het land werden in totaal 310 operaties uitgevoerd door personeel dat een opleiding kreeg van Handicap International. De financiële kosten van de operaties werden ook voor 90% gedekt door onze organisatie.

Als de pijn weg is of op zijn minst gedaald tot een draaglijk niveau, zijn de patiënten die toegang gehad hebben tot goede zorgverlening tot op zekere hoogte terug zelfredzaam en kunnen ze dagelijkse taken uitvoeren. Dan kunnen ze opnieuw aan het werk en kunnen ze genoeg geld verdienen om uit de extreme armoede te klimmen, waarin ze terechtkwamen door filariasis. Deze en andere info wordt door onze teams meegegeven wanneer ze van dorp tot dorp gaan, om de stigmatisering van de slachtoffers te verminderen.