Verbod op antipersoonsmijnen: al 10 jaar!

Antipersoonsmijnen richtten zo'n enorme ravage aan dat al meteen duidelijk werd dat medisch handelen niet volstond. Vandaar dat Handicap International de krachten bundelde met de slachtoffers en hun gemeenschap, zodat ze weer zo'n normaal mogelijk leven kunnen leiden, dankzij onder meer preventie-, behandelings- en ontmijningsprogramma's.
Het engagement van Handicap International was echter niet compleet geweest als ze niet ook de kern van het probleem zou aanpakken. Sinds 1992 voert ze dan ook samen met 5 organisaties de Internationale Campagne voor een Verbod op Landmijnen. Het doel is duidelijk: een volledig verbod op antipersoonsmijnen.

Op 3 december 1997 is het zo ver: 122 landen ondertekenen het Verdrag voor een Verbod op Landmijnen. Dit historische verdrag gaat de geschiedenis in als de "Conventie van Ottawa".

De organisaties die zich verenigden binnen de Internationale Campagne voor een Verbod op Landmijnen werden terecht beloond voor hun doeltreffende inzet: op 10 december 1997 kregen ze samen de Nobelprijs voor de Vrede.

Vandaag hebben de meeste staten het Verdrag ondertekend, al weigert een twintigtal landen nog altijd om het gebruik van mijnen op korte termijn te verbieden (China, Cuba, Verenigde Staten, Rusland…). Vandaar dat er nog steeds nood is aan mobilisatie.

Wapens met clustermunitie: erfgenamen van mijnen?

Wapens met clustermunitie zijn een categorie munitie die bestemd is om een groot gebied te "bestrijken". Hun principe is eenvoudig: een groot tuig (bom, obus, raket, raketbom) wordt gevuld met kleine bommetjes (clustermunitie). Vervolgens gaat het open en verspreidt het de clustermunitie boven een gebied dat ettelijke hectaren groot kan zijn!
Bovendien schommelt het aantal niet-ontplofte tuigen tussen 5 en 30 %. Die clustermunities blijven onder de grond, in bomen of op daken liggen, en vormen zich automatisch om tot echte antipersoonsmijnen die bij het minste contact kunnen ontploffen. Op die manier vormen ze een dodelijke bedreiging voor de burgerbevolking. Vooral kinderen lopen daarbij gevaar, omdat ze aangetrokken worden door de felle kleuren van sommige clustermunities.

Handicap International is geschokt door de ravage die deze vreselijke wapens aanrichten, en ijvert dan ook sinds 2005 voor hun verbod. Daar moet dringend werk van worden gemaakt, want er liggen miljarden clustermunities opgestapeld in de arsenalen van meer dan 70 landen. In november 2006 publiceerde Handicap International Fatal Footprint, het eerste rapport over de slachtoffers van clustermunitiewapens. De conclusies zijn verbijsterend: 98 % van alle geregistreerde slachtoffers zijn burgers.

Dreigt de geschiedenis zich te herhalen? Komt er na een verbod op mijnen ook één op clustermunitie? Wellicht wel, want sinds België een verbod invoerde op clustermunitiewapens, heeft Noorwegen een internationaal verbodproces op gang gebracht dat zeer sterke gelijkenissen vertoont met het Proces van Ottawa. Het wordt echter een harde strijd, want de producerende landen zullen er alles aan doen om het Verdrag uit te hollen. Er zal echter vooral moeten worden op toegezien dat het Verdrag tegemoetkomt aan de reële noden van de getroffen personen en gemeenschappen.