Oekraïens president Zelensky verkondigde op 29 juni dat hij een nationaal decreet heeft ondertekend om uit het Verdrag van Ottowa te stappen. Na Estland, Letland, Litouwen, Polen en Finland is Oekraïne al het zesde land dat deze conventie de rug wil toekeren. De overgrote meerderheid van de slachtoffers van antipersoonsmijnen zijn onschuldige burgers.
| 7 zaken die je moet weten over antipersoonsmijnen |
Handicap International keurt de beslissing van Oekraïne om uit het Verdrag van Ottowa te stappen af. ‘Net zoals chemische wapens, biologische wapens en clustermunitie, maken antipersoonsmijnen geen enkel onderscheid tussen soldaten en burgers’, zegt Antoine Sépulchre, algemeen directeur van Handicap International België. '85% van de slachtoffers van antipersoonsmijnen zijn onschuldige burgers, waarvan bijna de helft kinderen.’
Daarnaast is de militaire kracht van antipersoonsmijnen anno 2025 zeer klein. Dankzij specifieke militaire voertuigen kunnen in geen tijd corridors gecreëerd worden door antipersoonsmijnvelden waardoor vervolgens militaire troepen zich kunnen verplaatsen. ‘Alle overgebleven antipersoonsmijnen zullen echter nog decennialang blijven liggen’, gaat Antoine Sépulchre verder. ‘Met een enorme impact op mensen, maar ook op de economie en de landbouw.’
Stilte opent deuren
Naast het ethische aspect is er nog een reden waarom Oekraïne zich nu niet kan terugtrekken. Artikel 20 van het Verdrag van Ottowa stelt immers dat staten die verwikkeld zijn in een conflict zich niet mogen terugtrekken uit het verdrag.
België was het eerste land ter wereld met een verbod op antipersoonsmijnen en het is uiterst belangrijk dat de Belgische regering publiekelijk de beslissing van Oekraïne afkeurt. ‘Stilte opent de deur naar nog meer landen die uit het Verdrag tegen antipersoonsmijnen willen stappen’, aldus Antoine Sépulchre.
Wijdverspreid gebruik
Oekraïne ondertekende in 2005 het Verdrag van Ottowa, dat de productie, opslag, verkoop en gebruik van antipersoonsmijnen verbiedt. Ondertussen zijn 164 landen lid van het verdrag. Landen als de Verenigde Staten, China en Rusland ondertekenden de conventie nog niet.
De inzet van antipersoonsmijnen door Rusland sinds de invasie in Oekraïne zorgde voor het meest wijdverspreide gebruik van antipersoonsmijnen in decennia. Hoogstwaarschijnlijk maakte ook Oekraïne al eens gebruik van antipersoonsmijnen tijdens de huidige oorlog, meer specifiek in en rond de stad Izium in. In november 2024 maakte de Verenigde Staten nog bekend dat ze onder bepaalde voorwaarden antipersoonsmijnen zouden leveren aan Oekraïne.
Wat is het Verdrag van Ottowa?Het Verdrag van Ottowa is een internationale overeenkomst die de productie, het gebruik, de overdracht en de opslag van antipersoonsmijnen verbiedt. Het trad in 1997 in werking en is ondertussen door 164 staten ondertekend. Landen als de Verenigde Staten, Rusland en China hebben het Verdrag van Ottowa niet ondertekend. Sinds het verdrag meer dan twee decennia geleden in werking trad, is de wereldwijde productie van antipersoonsmijnen vrijwel tot stilstand gekomen en is de inzet ervan drastisch verminderd. Meer dan 40 miljoen voorraden antipersoonsmijnen zijn vernietigd en er is hulp verleend aan overlevenden en de bevolking in de getroffen gebieden. Toch vielen in 2023 nog 5757 slachtoffers door incidenten met antipersoonsmijnen, vooral in Myanmar, Syrië en Afghanistan. Het wapen wordt nog steeds door verschillende landen en gewapende groeperingen ingezet. België is het eerste land ter wereld dat via een nationale wet al in 1995 een verbod op antipersoonsmijnen implementeerde. |
