Na 11 jaar oorlog in Syrië blijft ontmijning van essentieel belang

Volgens het rapport “Explosive Ordnance in Syria: impact and required action” liggen er in Syrië tot 300.000 niet-ontplofte explosieven en mijnen. Hierdoor lopen naar schatting één op de twee mensen gevaar. Dat zijn meer dan 10 miljoen mensen, het equivalent van de bevolking van Portugal of Zweden.

In 2020 werden gemiddeld 76 explosies per dag geregistreerd. Dat is er één om de 20 minuten.  De meeste ongevallen gebeuren wanneer iemand zich verplaatst, op het land werkt, huishoudelijke activiteiten verricht of zonder het te beseffen met munitie speelt.

Voor het het rapport heeft Handicap International samengewerkt met de Syria Mine Action Area of Responsibility, een groep van meer dan 60 organisaties die gespecialiseerd zijn in humanitaire ontmijning in Syrië. Het rapport toont de omvang van de verontreiniging en de verwoestende impact ervan op de inwoners, maar belicht ook het werk van de ontmijningsdiensten. Ook wordt in detail besproken welke acties nodig zijn om het probleem aan te pakken

Een record aantal slachtoffers

Syrië heeft het hoogste aantal slachtoffers door geïmproviseerde explosieven (IED’s) ter wereld. De meeste slachtoffers worden in het noordwesten van het land geregistreerd. UNMAS (United Nations Mine Action Service) registreerde tussen 2013 en 2020  12.345 ongevallen met geïmproviseerde explosieven. Hierbij vielen 4.389 doden en 7.956 gewonden.

In 2020 registreerde Landmine Monitor het hoogste aantal jaarlijkse slachtoffers (2.729) in Syrië sinds het begin van de verslaggeving in 1999. Het werkelijke aantal slachtoffers ligt wellicht veel hoger, aangezien het erg moeilijk is om de informatie te verzamelen. 

Enorme en diverse verontreiniging

In 2022 gaan de intensieve bombardementen en schietpartijen in het noordwesten en het noordoosten van Syrië gewoon door. Daarnaast wordt het hele land geteisterd door geweld, raket- en drone-aanvallen en het gebruik van geïmproviseerde explosieven (IED’s). 

De verontreiniging in Syrië is ongelooflijk divers en massaal. Het volledige scala aan explosieve wapens is gebruikt: IED's, landmijnen, luchtbommen, mortiervuur, enz. Al 11 jaar worden deze wapens op grote schaal gebruikt.

Heel Syrië is getroffen. Het zal een enorme klus zijn om de verontreiniging vast te stellen en om het grondgebied opnieuw veilig te maken. Dit proces zal tientallen jaren in beslag nemen.

Voornamelijk landbouwgronden zijn bezaaid met ontplofbare oorlogsresten. Dit ontwricht de plaatselijke economie. Landarbeiders keren noodgedwongen terug naar onveilig geworden akkers omdat ze hun gezinnen willen onderhouden. Bovendien zijn de stedelijke gebieden zwaar vervuild, waardoor de burgers ook daar gevaar lopen. Humanitaire organisaties kunnen hierdoor hun werk niet doen. Het gaat nochtans om levensbelangrijke activiteiten, zoals de wederopbouw van huizen, scholen en gezondheidscentra.

“De dreiging van ontplofbare oorlogsresten is alomtegenwoordig in Syrië," verklaart Myriam Abord-Hugon, projectverantwoordelijke van het Midden-Oosten. “Om ongevallen te voorkomen ziijn bewustmakingscampagnes over de risico’s dringend nodig: meer dan driekwart van de slachtoffers wist niet dat de plaats waar zij een ongeval hadden, gevaarlijk was. Hetzelfde percentage slachtoffers was daar vóór het ongeval al verschillende keren geweest. Er is dringend behoefte aan bewustmaking van het gevaar, aan duidelijke en toegankelijke informatie over waar en wat de verontreiniging is en wat de mensen moeten doen om zich te beschermen.”

“In Syrië zullen lange en complexe opruimingsoperaties nodig zijn voordat van wederopbouw sprake kan zijn," aldus Myriam Abord-Hugon. “De verontreiniging is zo omvangrijk en divers dat de opruimingsdeskundigen zich aan deze nieuwe situatie hebben moeten aanpassen en nieuwe werkmethoden hebben moeten uitvinden. Wij zijn er vrij zeker van dat in 2050, nog steeds opruimingswerkzaamheden aan de gang zullen zijn.”

Methodologieën

Het verslag “Explosive Ordnance in Syria: impact and required action” is gebaseerd op meerdere bronnen: slachtofferrapporten, onderzoeken naar de gevolgen voor gemeenschappen, door de VN gecoördineerde behoeftenevaluaties over de sectoren heen, ngo-enquêtes, alsook analyses door humanitaire veldmedewerkers en getroffen mensen. Deze studie is een samenwerking van meer dan 20 internationale humanitaire organisaties in Syrië, waarvan er zich 9 richten op humanitaire ontmijning, en dit tussen augustus 2021 en maart 2022.

Lees het rapport "Explosive ordnance in Syria: impact and required action"