Op de rug van grote broer naar het revalidatiecentrum

Saw (12 jaar) heeft geen tijd om te spelen: als een vader neemt hij de zorg op zich van zijn broertje Kyan, die een handicap heeft en bijna nergens terechtkan in het vluchtelingenkamp waar ze wonen. Maar Handicap International komt hier nu aan tegemoet, door inclusieve speelomgevingen aan te leggen, voor kinderen met en zonder handicap. 

Twee keer per week hijst Saw zijn kleine broertje Kyan (4) op de rug en stapt hij naar het revalidatiecentrum van Handicap International in het Mae La vluchtelingenkamp, in Thailand. De tocht duurt ongeveer vijftien minuten. Het pad is steil en hobbelig en zijn broertje is zwaar om te dragen. Maar revalidatiezorg is van zo’n groot belang voor Kyan, dat Saw dapper volhoudt.

Tijdens de revalidatiesessies leert Kyan, die hersenverlamming heeft, spelenderwijs beter bewegen en zijn lichaam onder controle krijgen. Maar ook voor Saw is dit het beste moment van de hele week: in het revalidatiecentrum komt hij in contact met andere kinderen en kan ook hij even puzzelen, knutselen met klei, balspelletjes spelen … 

Zodra Kyans revalidatiesessie erop zit, is het spelen voor Saw echter gedaan en moet hij weer noodgedwongen volwassen zijn. 

Zorg boven school

Sinds een jaar gaat Saw niet meer naar school. “Ik wil voor mijn broertje zorgen”, zegt hij. Hoewel Saw het over zijn ‘broertje’ heeft, is hij eigenlijk de oom van Kyan, die het kind is van Saws zus. Zij vertrok een jaar geleden naar Bangkok om werk te vinden en haar familie te kunnen onderhouden. 

Kyan werd achtergelaten bij zijn grootouders – zijn papa was het immers bij de geboorte al afgetrapt, toen hij ontdekte dat zijn zoon een beperking had. Maar de grootouders zijn niet meer van de jongsten en hadden het moeilijk om voor Kyan te zorgen. Saw besloot dan maar om zich te ontfermen over zijn ‘broertje’. 

Onafscheidelijk

Elke dag, zonder uitzondering, helpt Saw zijn broertje thuis met revalidatieoefeningen. Hij masseert zijn spieren, helpt hem door het huis stappen met een looprekje en zorgt ervoor dat hij voldoende zijn armen en benen beweegt, zodat zijn spieren niet stram worden. 

“Dankzij Saw blijft de invloed van de hersenverlamming onder controle”, zegt Kan, de kinesist van Handicap International. “Kyan kan intussen zelfstandig rechtop zitten en zich optrekken. Indrukwekkend.”

Saw verliest Kyan geen seconde uit het oog. Hij leest probleemloos de lichaamstaal van Kyan en weet perfect wanneer hij honger of dorst heeft. “Het is bewonderenswaardig wat Saw voor zijn broertje doet,” weet Kan “maar ergens is het verontrustend. Saw krijgt de kans niet om een kind te zijn. Hij speelt nooit met leeftijdsgenootjes.”

De enige plaats om te spelen

“Ik laat Kyan niet graag alleen”, zegt Saw. “Als hij me niet ziet, raakt hij wat in de war. Ik zou hem graag eens meenemen naar het voetbalveld, maar dat is te gevaarlijk.” Hij wijst naar het pad vlak voor het huis. “Het ligt vol losse stenen, er zijn putten en veel steile hellingen. Als het begint te regenen, dan wordt het een glibberige weg vol hindernissen. Ik durf Kyan dan niet op mijn rug nemen. Dat doe ik alleen als ik met hem naar het revalidatiecentrum moet. Dat is de enige plaats in het hele kamp waar Kyan kan spelen.” 

Saw, nog zo jong, praat als een volwassene. Hij is duidelijk een pientere jongen. “Toch is hij is kwetsbaar, omdat hij niet meer naar school gaat”, waarschuwt onze kinesist Kan. Iets wat ook Saw aanvoelt: “Als de mama van Kyan terug is, ga ik opnieuw naar school.” Alleen weet niemand wanneer dat precies zal zijn …

Handicap International in het vluchtelingenkamp Mae La 

Handicap International houdt het Mae La kamp voor Myanmarese vluchtelingen een revalidatiecentrum open, waar kinderen met een beperking revalidatieoefeningen kunnen doen. Vaak gebeurt dit spelenderwijs. Daarbuiten is er voor kwetsbare kinderen in het kamp echter geen infrastructuur voorzien om te spelen. 

Om iedereen het recht op spelen te geven – zoals het VN-Kinderrechtenverdrag bepaalt – heeft Handicap International het project ‘Growing Together’ opgericht, dat gefinancierd wordt door de Ikea Foundation. Onze organisatie zal de komende vier jaar in Thailand, Pakistan en Bangladesh kindvriendelijke speelruimtes bouwen en inrichten die toegankelijk zijn voor alle kinderen, met een speciale aandacht voor kinderen met een handicap, waar ze zich al spelend kunnen ontwikkelen.