Een inzamelbox voor prothesen in La Poudrette, het atelier van HI voor tweedehands mobiliteitshulpmiddelen. | © © Amy Leang / HI
De verborgen kosten van hulpmiddelen
Protheses en orthesen zijn voor veel mensen een life changer. Ze bieden talloze mogelijkheden en dragen bij aan de onschatbare autonomie en onafhankelijkheid van de personen die ze gebruiken. Het maken van deze hulpmiddelen vereist echter vaak enorm veel energie en materialen, waarvan er veel verloren gaat.
"Om een orthopedisch hulpmiddel te maken, hebben we veel plastic, metalen, water, gips, koolstof, hars, enz. nodig."
Abder Banoune, revalidatiedeskundige HI.
“Het maken van één simpel apparaat vereist veel energie en veel mensen. Elk hulpmiddel wordt gemaakt op maat van de gebruiker, en er moeten weer nieuwe gemaakt worden als mensen groeien of wanneer hun lichaam verandert. Zo wisselen veel volwassenen bijvoorbeeld elke vijf jaar van prothese. Gezien een amputatie voor het leven is kan je je dus voorstellen hoeveel hulpmiddelen een persoon na 40 of 60 jaar in zijn kast heeft staan. Kinderen moeten nog vaker veranderen (om de 6 maanden of jaar) omdat ze meer groeien. Dat levert veel afval op.”
HI zet zich in om mensen over de hele wereld toegang te bieden tot hoogwaardige revalidatiezorg, ons tegelijk bewust blijvend van onze ecologische impact. Lage-inkomenslanden, waar HI voornamelijk werkzaam is, worden onevenredig getroffen door de negatieve gevolgen van afval, klimaatverandering en verwaarlozing van het milieu, die allemaal de humanitaire behoeften vergroten. Als onderdeel van onze toewijding aan de bevolking waar we voor werken en aan hun omgeving, hanteert HI drie benaderingen om afval en energieverbruik te beperken bij het vervaardigen van mobiliteitshulpmiddelen.
Re-use / “La Poudrette”
"Het idee om tweedehands protheses te gebruiken kwam van Isabelle Urseau, directeur revalidatie van HI, nadat ze de verspilde
apparaten op het terrein had gezien", zegt Abder. “Toen ik in Afrika werkte, hadden de centra allemaal enorme stapels en containers vol vernietigde of verroeste apparaten die niet opnieuw konden worden gebruikt. Ze worden gewoon in de achtertuin gedumpt waar ze voor altijd blijven liggen.”
In Lyon runt HI "La Poudrette", een atelier uit voor tweedehandsprothesen. La Poudrette wordt gerund door gepensioneerde professionals in protheses en orthesen. De werkplaats ontvangt gebruikte apparaten en demonteert ze, en alle herbruikbare componenten worden bewaard en naar de programma's van HI gestuurd om nieuwe te maken.
"Ongeveer 50-60% van het apparaat kan opnieuw worden gebruikt."
“Soms heb je voor het repareren van een apparaat maar één onderdeel nodig. In plaats van nieuwe onderdelen te kopen of een geheel nieuwe prothese te moeten maken, kunnen we nog steeds de kwalitatief goede onderdelen van de oude gebruiken”, zegt Abder. La Poudrette is aanzienlijk gegroeid sinds de oprichting en ontmantelt nu tussen de 1000 à 1500 protheses per jaar en heeft plannen om de acties in de nabije toekomst te verdubbelen of te verdrievoudigen.
Reduce / 3D printing
In 2016 werd HI de eerste ngo die 3D-printers gebruikte om orthesen te maken in plaatsen met weinig middelen. HI zet de innovatieve technologie in Oegandese vluchtelingenkampen in voor personen die orthopedische apparaten nodig hebben. Na een scan ter plaatse worden de digitale bestanden naar “de cloud” gestuurd en worden ze op een andere plaats gemaakt met een 3D-printer, zonder dat de ontvanger naar een revalidatiecentrum hoeft te reizen. Hierdoor kunnen we niet alleen meer geïsoleerde mensen bereiken, het gebruikt ook minder energie en minder materiaal dan de traditionele methode om orthesen te maken.
Bij het maken van apparaten op de traditionele manier wordt eerst een afgietsel van het lichaam gemaakt uit gips. Dit gips vormt een groot deel van het afval, omdat het na het proces moeilijk te recycleren valt. Vervolgens wordt plastic verwarmd tot 200 graden Celsius om rond het gipsverband te worden gevormd, voordat later componenten zoals metalen verbindingen, schuim, harslaminaat en andere worden toegevoegd. Het proces vereist duizenden liters diesel, een krachtige generator en een groot centrum om al de apparatuur te huisvesten.
“3D-printen is een unieke benadering om orthopedische apparaten te maken zonder dat er enorme apparatuur, veel energie of veel materialen voor nodig zijn. Het gebeurt allemaal virtueel, dus in plaats van gips te gebruiken, kunnen we de ledematen scannen. We hebben geen enorme ruimte nodig en de printer gebruikt slechts weinig energie, ongeveer drie of vier keer minder dan de traditionele methode. Ik denk dat we ze in de toekomst kunnen voeden met zonnepanelen, wat bij de traditionele aanpak niet mogelijk zou zijn. Het is ecologisch, de technologie is heel eenvoudig en niet duur.”
Recycle / Onderzoek met INSA
Hoewel 3D-printen in opmars is als een mogelijke oplossing, is het ontwikkelen van orthopedische hulpmiddelen op basis van gips nog steeds de norm voor de meeste apparaten. Het gips dat nodig is om protheses te maken wordt vaak vanuit het buitenland ingevoerd, kan maar één keer worden gebruikt en belandt dan helaas bij het afval. Gypsum, waaruit een gips wordt gemaakt, vormt wereldwijd 400.000 ton afval. HI creëert zelf alleen al 5 tot 10 ton gipsafval per jaar door het maken van protheses en is dus vastbesloten om hier een oplossing voor te vinden.
HI onderzoekt samen met het National Institute of Applied Sciences (INSA), een technische school in Frankrijk, hoe dit probleem kan opgelost worden. Een programma bij INSA voert momenteel experimenten uit en bestudeert efficiënte manieren om het gips dat nodig is voor het protheseproces te hergebruiken en te recycleren.
Bovendien zoekt een ander onderzoeksprogramma naar manieren om materialen zoals plastic flessen of plantaardige vezels lokaal te verzamelen en te recycleren om het filament te maken dat wordt gebruikt bij 3D-printen.
"Het is belangrijk om aangepaste, lokale oplossingen te vinden", zegt Magdalena Szynkowska, HI Innovation Development Officer. “In elke context kunnen verschillende materialen beschikbaar zijn, verschillende plantaardige vezels en verschillende soorten plastic die in plastic flessen worden gebruikt, dus er is misschien niet één antwoord. Het is ingewikkeld werk, maar ik heb er alle vertrouwen in dat we oplossingen zullen vinden.”
GREEN Initiative: HI zet zich in om de nadelige effecten van klimaatverandering op kwetsbare en gemarginaliseerde bevolkingsgroepen wereldwijd te verminderen. We helpen gemeenschappen zich voor te bereiden op en zich aan te passen aan klimaatschokken en -stress, en we verlenen hulp bij crisissen die nog versterkt worden door milieufactoren. Wij waken erover dat al onze acties inclusief zijn op vlak van handicap, geslacht en leeftijd en we pleiten er bij zowel de uitvoerders als de beleidsmakers vor dat ook zij dezelfde inclusieschaal integreren in hun klimaatwerk. HI is ook vastbesloten om zijn eigen ecologische voetafdruk te verkleinen door humanitaire acties milieubewust te benaderen.
