Betere toegang tot gezondheidszorg op de Boliviaanse Altiplano

De 22-jarige Rosalía Alarcón woont in Calamarca, een dorp op bijna 4000 meter hoogte, op de Boliviaanse Altiplano. Haar familie verdient de kost met de verkoop van veevoer voor de lokale lama- en geitenboerderijen. Rosalía heeft twee kinderen, haar dochter Ludimax van vijf en haar zoon Jair van bijna twee. De kleine Jair is geboren met hersenverlamming, een handicap die voorkomen had kunnen worden als Rosalía betere zorg had gekregen tijdens de zwangerschap en de bevalling.

Rosalía's zwangerschap van Jair verliep vlekkeloos, totdat ze na drie maanden zwangerschap te horen kreeg dat er een bloeduitstorting was. De artsen vertelden haar echter dat alles volgens plan verliep en dat de baby in orde was. Op een nacht, tegen het einde van haar zwangerschap, werd Rosalía wakker van de pijn. Ze wilde zo snel mogelijk naar het dichtstbijzijnde gezondheidscentrum, op meer dan een uur van haar woonplaats. Maar in Calamarca rijden er maar enkele uren per dag bussen. Rosalía's familie heeft wel een moto, maar die moest nog hersteld worden. Rosalía moest uiteindelijk haar buurman om een lift vragen.

Toen ze eindelijk in het gezondheidscentrum toekwam, werd ze onderzocht door de dokters. Omdat deze merkten dat de baby nog niet klaar was om geboren te worden, stuurden ze Rosalía terug naar huis. De volgende dag voelde Rosalía zich de hele dag verlamd van de pijn.

"Ik ben opnieuws naar het gezondheidscentrum gegaan, waar ik te horen kreeg dat mijn baby toch geboren moest worden. Ik heb nog de hele dag gewacht... 's Avonds kreeg ik te horen dat ik naar een ander ziekenhuis moest, omdat ze niet voor me konden zorgen. Ze hebben me nooit iets gegeven tegen de pijn of tests laten doen. Ik werd enkel onderzocht en dat was het. Ik heb ook nooit veel informatie gekregen", vertelt Rosalía over haar ervaringen in het centrum.

Twee uur rijden voor revalidatiesessies

De volgende dag, twee dagen nadat de pijn was begonnen, beviel Rosalía eindelijk.

“Toen Jair geboren werd, huilde hij niet. Ik was bang omdat alles zo anders was dan bij mijn eerste bevalling. Toen ze hem aan mij gaven, kon ik zijn moeizame ademhaling horen. Ik zag dat zijn huid erg geel was, maar de verpleegsters vertelden me dat alles in orde was en dat ik hem gewoon in de zon moest leggen."

Rosalía merkte meteen dat haar zoon erg rustig was, té rustig. Maandenlang verzekerden de artsen haar dat alles in orde was. Maar toen Jair na een jaar niet wilde kruipen, besloot Rosalía naar een ander ziekenhuis te gaan, waar uiteindelijk werd vastgesteld dat het jongetje een hersenverlamming had.

Rosalía en Jair begonnen met therapie, maar moesten hiervoor heel wat hindernissen overwinnen. De sessies vonden plaats in La Paz, op bijna twee uur rijden van Calamarca, de veelvoorkomende files niet meegerekend.

“Ik vertrok om 10 uur 's ochtends thuis met de bus om vervolgens mijn beurt af te wachten in de rij bij het gezondheidscentrum. Soms konden we pas terugkeren tegen 15 uur. Als ik niet op tijd was om de bus te halen, moest ik een stuk naar huis lopen met Jair op mijn rug.”

Vooruitgang in cerebrale en motorische vaardigheden

Op een dag vertelde Rosalía aan de arts over de lange weg die ze had afgelegd voor de sessies. De arts verwees haar door naar een revalidatiecentrum in Calamarca, dat door Handicap International wordt ondersteund via apparatuur en trainingen aan het gezondheidspersoneel.

"Dat was het beste wat ons kon overkomen. Nu kost het ons maar 15 minuten met de motor om de sessies te volgen. Ik kan thuis ook meer tijd besteden aan de zorg voor mijn dochter. Soms komen de verzorgers zelfs bij ons thuis om de sessies te doen."

Rosalía en Jair gaan twee keer per week naar het revalidatiecentrum. Daar geven de kinesitherapeuten oefeningen om de motorische vaardigheden van Jair te ontwikkelen. Ze leren enkele oefeningen aan Rosalía zodat ze die zelfstandig thuis kan verderzetten.

“Sinds we therapie volgen in het revalidatiecentrum zijn de veranderingen bij Jair opmerkelijk. Vandaag begint hij op handen en voeten te lopen, hij kan zich zelfstandig omrollen en hij begint enkele woorden te zeggen. Ik ga elke maand met hem naar de neuropsychiater voor een follow-up en elke keer zie ik vooruitgang in zijn cerebrale en motorische vaardigheden.