Justiniano Pencué op zijn koffieplantage in de gemeente Inzá, departement Cauca, Colombia. | © J. M. Vargas / HI
Justiniano Pencué woont in de gemeente Inzá in Cauca, een departement in het zuidoosten van Colombia. Al tien jaar lang wil hij zijn koffieplantage uitbreiden. Maar zijn angst voor de mijnen die er in de regio begraven liggen weerhoudt hem dit te doen.
In 2004 kwam Justiniano, samen met zijn vrouw Rosalba en hun drie dochters toe in het dorpje La Meseta. Ze hadden een droom: wonen in een eigen boerderij en een betere toekomst voor hun kinderen opbouwen. De boerderij, die kwam er. Maar al snel strooide een gewapende groepering roet in het eten. Ze gebruikten zijn boederij als tijdelijk verblijf en begroeven de heel zone vol met zogenaamde 'tatucos', zelfgemaakte cilinders vol met springstof die als explosieven dienen. Zijn land bewerken, dat was vanaf dat moment niet langer mogelijk. Het enige wat ze konden doen is hun eigendom afsluiten en voorgoed vertrekken.
Het ontmijningsproject van Handicap International zorgde echter voor een ommekeer. Maar liefst vijf maanden duurder het vooraleer Justiniano's boerderij weer helemaal ontdaan was van alle mogelijke explosieven. Meer dan 6000 m² grond werd opnieuw beschikbaar voor landbouw.
Uiteindelijk wordt de volledige gemeente Inzá, na twee jaar en half van ontmijningswerk, volledig vrijgemaakt van mijnen, niet-ontplofte munitie en rondslingerende explosieven.
De toekomst van de Pencué's
Justiniano en Rosalba, die hebben ondertussen enkele kleinkinderen gekregen. Dankzij het schitterende werk van het ontmijningsteam van Handicap International kunnen ze ravotten zoveel ze willen in en rond de boerderij, in alle veiligheid. Tegelijkertijd leren de dochters van het koppel het landbouwersvak om in de toekomst de fakkel over te nemen.
"Dankzij ons land en ons werk zal mijn familie altijd vooruit kunnen. Zelfs als het niet voor mijn vrouw en mij is, zal ons werk het welzijn van onze dochters garanderen", zegt Justiniano terwijl hij uitkijkt over het Cauca-gebergte vanuit wat ooit een mijnenveld was.
Op zijn velden bloeien de yuccaplanten, bananenplanten, koffieplanten en groenten als nooit tevoren. De mix van gewassen zorgt ervoor dat de grond gezond en productief blijft. Vandaag de dag heeft Justiniano maar liefst 5.000 koffieplanten op zijn domein.
"Ik ben het land al aan het voorbereiden om nog koffie te planten. Met deze gewassen kunnen we in ons levensonderhoud voorzien en zo onszelf voeden", zegt Justiniano.
Cauca, een vruchtbare regio
De grond van de Cauca is ontzettend vruchtbaar en zeer geschikt voor gewassen als suikerriet, maïs, bakbananen, yucca, koffie en groenten. De landbouwtraditie van de Nasa-gemeenschap, waar Justiniano toe behoort, draagt bij aan de productie van gezond, klimaatbestendig voedsel in harmonie met de omgeving. Deze traditie is van vitaal belang voor de voedselzekerheid en het voedingsevenwicht van de gemeenschappen in de regio.
Het gebruik van landmijnen en explosieven tijdens het gewapende conflict in Colombia dwong heel wat families om hun tradities en economische activiteiten op te geven. Naast de voortdurende fysieke bedreiging zorgde het gevaar van de explosieven ook voor heel wat negatieve psychosociale gevolgen voor de bevolking.
De mensen die het zwaarst getroffen zijn door het jarenlange conflict, wonen op het platteland. Met steun van PM/WRA heeft Handicap International ontmijningsoperaties uitgevoerd in zeven gemeenten in het departement Cauca (Cajibio, Caloto, Corinto, Puracé, Inzá, Páez en Santander de Quilichao), waarvan er vier van hen al volledig zijn vrijgemaakt.
