"Psychologische eerste hulp vermijdt complicaties op lange termijn"

Meer dan 50 specialisten in mentale gezondheid en psychologische ondersteuning - zowel van Handicap International als van haar partners - staan overlevenden van de aardbeving bij.

"Deze mensen zijn in 'overlevingsmodus'"

In psychologische termen spreken we van mensen die in 'overlevingsmodus' zijn. Wij geven hen de eerste psychologische hulp: dit doen we via individuele consultaties. Dat zijn gesprekken die onze psychosociale werkers hebben met patiënten, zorgverleners, familieleden van slachtoffers,... Iedereen die het nodig heeft. Zo'n gesprek duurt ongeveer een halfuur. De bedoeling is om de mentale situatie van deze persoon te stabiliseren en om hem of haar te proberen kalmeren.

In eerste instantie gebeurt dit door een actief luisterend oor te bieden, de persoon ruimte, veiligheid en de tijd om te praten te geven en hem of haar het gevoel van controle terug te geven. Na een aantal van deze gesprekken leren we hun bezorgdheden en gevoelens kennen. Deze zijn meestal verdriet, angst of soms zelfs woede. Na dergelijke natuurrampen is het niet ongewoon dat sommige mensen kwaad worden, bijvoorbeeld wanneer de nodige hulp maar niet geboden wordt.

Voldoen aan basisbehoeften

Vele mensen maken zich zorgen over de veiligheid van hun kinderen, en bij de personen die hun huis zijn kwijtgeraakt, ook over hun toekomst... Er vinden nog steeds naschokken plaats in het gebied. Dat maakt het zeer moeilijk voor mensen om zich veilig te voelen.

We proberen ervoor te zorgen dat in hun basisbehoeften, zoals onderdak, voedsel en warme kleren, wordt voorzien. Als we mensen zien die hier niet over beschikken, proberen we hun noden in kaart te brengen en brengen we ze in contact met bestaande organisaties.

In heel wat ziekenhuizen, gezondheidscentra en gemeenschapscentra houden we spreekuren voor psychologische eerste hulp. Er is een enorme toestroom van gewonden, van wie sommigen mentaal of fysiek voor het leven getekend zullen zijn.

Risico op psychologische complicaties verminderen

Het is te vroeg om te kunnen zeggen wie blijvende symptomen van angst zal hebben, aangezien we met een complexe situatie zitten. We kunnen pas later zeggen: 'Ok, deze persoon heeft zeer ernstige symptomen en loopt het risico om bijvoorbeeld een posttraumatische stressstoornis (PTSS) te ontwikkelen'. We weten echter dat als overlevenden van een traumatisch incident, zoals deze aardbeving en de nasleep ervan, voldoende tijd, veiligheid, basisbehoeften - voedsel, onderdak, warme kleding, enz. - en sociale steun - van familie, gemeenschap, lotgenoten, enz. - krijgen, zij in staat zijn mentaal te herstellen zonder dat ze gespecialiseerde hulp nodig hebben. Daarom is het zo belangrijk de toegang tot deze basisbehoeften zoveel mogelijk te vergemakkelijken.

Het belang van psychologische eerste hulp

Psychologische eerste hulp vermindert het risico's op psychologische complicaties: bij personen die deze hulp krijgen is de kans kleiner dat ze een langdurige angststoornis zullen ontwikkelen. Psychologische steun helpt hen beter over de eerste schok heen te geraken.

Deze eerste hulp is dus een manier om het risico te beperken. Het is geen wondermiddel: het geneest of redt niemand. Maar het vermindert dus wel het risico op verdere complicaties door de mentale toestand van de persoon te stabiliseren en hem aan te moedigen zelf oplossingen te zoeken om controle over zijn persoonlijke situatie te krijgen.