“Bombardementen in bevolkte gebieden hebben de klok in Jemen 25 jaar teruggedraaid”

Het inzetten van explosieve wapens in bevolkte gebieden in Jemen hebben decennia aan vooruitgang ongedaan gemaakt. Dat is één van de belangrijkste bevindingen uit “Death Sentence to Civilians: The Long-Term Impact of Explosive Weapons in Populated Areas in Yemen”, een rapport dat Handicap International publiceert op vrijdag 12 juni.

HI publiceert op vrijdag 12 juni het rapport “Death Sentence to Civilians: The Long-Term Impact of Explosive Weapons in Populated Areas in Yemen”.

Verwoestingen in Aden, een belangrijke havenstad in het zuidwesten van Jemen. | © HI

Op dit moment heeft meer dan de helft van de Jemenieten - 16 miljoen mensen - te maken met voedselonzekerheid en daarnaast bijna geen toegang tot de gezondheidszorg: 50% van de gezondheidsvoorzieningen functioneert niet meer. Handicap International roept landen, waaronder ook België, nu op om samen een krachtige politieke verklaring te ondertekenen die de vreselijke gevolgen van de bombardementen een halt toeroept.

De explosieve wapens die in Jemen worden ingezet, beschadigen en vernielen infrastructuren en diensten die broodnodig zijn voor voedselvoorziening, transport, gezondheidszorg en watervoorziening, zoals havens, wegen, gezondheidsinstellingen en waterdistributiesystemen. Het rapport belicht de omvang en impact van het probleem aan de hand van 6 casestudies.

Zo bracht één enkel incident in de haven van Hodeidah in 2015, aan het begin van het conflict, de aanvoer van essentiële goederen in het gedrang. Het gevolg daarvan is dat de prijs van heel wat basisproducten, met name voeding, sterk gestegen is.

Het rapport bespreekt ook hoe het door de beschadigde wegen en bruggen veel langer duurt om de steden te bevoorraden en hoe het voor de bevolking bijzonder moeilijk is om toegang te krijgen tot basisdiensten. Ook voor humanitaire organisaties is het allesbehalve eenvoudig om de mensen te bereiken die hun hulp het meest nodig hebben. Vandaag ervaart meer dan de helft van de Jemenitische bevolking ernstige voedselonzekerheid.

16 uur onderweg voor medische zorg

In Jemen is de helft van de medische centra's op dit moment niet operationeel, hoewel 19,7 miljoen mensen nood hebben aan gezondheidszorg. Mwatana for Human Rights, een onafhankelijke Jemenitische ngo, heeft in de periode tussen 2015 en 2018 35 luchtaanvallen op 32 gezondheidszorgcentra in 10 gouvernementen gedocumenteerd. In het rapport werd door sommige patiënten uitgelegd dat ze 16 uur moesten rijden om een gezondheidscentrum te bereiken.

COVID-19: meer risico op een epidemie

“Heel wat essentiële voorzieningen in Jemen zijn door bombardementen beschadigd of vernield. Daardoor is het land bijzonder kwetsbaar voor epidemieën, en dus ook voor COVID-19,” aldus Alison Bottomley van HI, als advocacyverantwoordelijke voor Jemen. “De sociale en medische dienstverlening is na 5 jaar bombardementen totaal ontwricht. Hele bevolkingsgroepen - vooral vluchtelingen - zijn nu extreem kwetsbaar en hebben amper toegang tot de gezondheidszorg, het water en de sanitaire voorzieningen die ze nodig hebben om zichzelf tegen COVID-19 te kunnen beschermen.”

25 jaar vooruitgang weggeveegd

De talloze bombardementen in bevolkte gebieden hebben de klok in Jemen 25 jaar teruggedraaid. De vooruitgang van een hele generatie is zo verloren gegaan.[1] Alison Bottomley: “De zware bombardementen zullen nog heel hun lang sporen nalaten, ook bij de generaties na de oorlog. Al vóór dit conflict waren er onvoldoende gezondheids-, water- en transportvoorzieningen in Jemen. Door het veelvuldige en herhaalde gebruik van explosieven in bevolkte gebieden, en dat vijf jaar lang, is het land inmiddels nog veel kwetsbaarder geworden.” Voordat aan de heropbouw kan worden gedacht, moeten explosieve oorlogsresten worden opgeruimd. De kosten daarvoor kan Jemen niet alleen dragen.

Welke oplossing voor Jemen?

Het nieuwe rapport van Handicap International zou op 26 mei worden voorgesteld tijdens een conferentie in Dublin, met als doel om de landen ertoe te bewegen een krachtige politieke verklaring te ondertekenen die burgers beter moet beschermen tegen het gebruik van explosieven in bevolkte gebieden. Die conferentie is als gevolg van de coronacrisis natuurlijk niet kunnen doorgaan. Daarom publiceert Handicap International dit rapport nu op vrijdag 12 juni in de marge van de Economische en Sociale Raad (ECOSOC) van de Verenigde Naties.

De onderhandelingen over een politieke verklaring gingen op 1 en 2 oktober 2019 van start in Wenen. Na twee onderhandelingsrondes in Genève - in november 2019 en februari 2020 - volgt later in 2020 nog een overlegronde. Dit diplomatieke proces moet uitmonden in een politieke verklaring die door de landen kan worden goedgekeurd. Al sinds oktober werkt Handicap International bovendien samen met verschillende Belgische parlementariërs, met als doel om hun steun te krijgen en het onderwerp op de politieke agenda te plaatsen.