Goto main content

"Later wil ik ontmijnster worden!"

Mijnen en andere wapens
Laos

4 april is Internationale Dag tegen Mijnen. Lam Ngeung (30) vertelt over haar bijzondere werk als ontmijnster voor Handicap International.

Lam Ngeung controleert haar mijndetector

Lam Ngeung doorkruist voor Handicap International al meer dan 7 jaar gebieden in Zuid-Laos die bezaaid liggen met resten van oorlogsexplosieven. Als ontmijnster vernietigt ze, één voor één, deze nog steeds dodelijke wapens. Een lang en uitputtend werk, dat niet anders dan een roeping kan worden genoemd. "Ik weet dat mijn werk heel nuttig en zelfs noodzakelijk is voor mijn landgenoten", verklaart ze.

Ontmijnster: een meisjesdroom

"Al sinds mijn kinderjaren wist ik dat ik ontmijnster wilde worden. Toen ik nog klein was, werd mijn vader slachtoffer van  achtergebleven oorlogsexplosieven. Hij was het veld aan het bewerken vlakbij ons huis, toen clustermunitie in de grond zijn been kwetste en scherven zijn gezicht verwondden. Hij was uiteindelijk niet zwaargewond, maar het ongeval heeft hem getraumatiseerd, en eigenlijk ons allemaal. We beseften dat hij heeft veel geluk gehad. Sindsdien wilde ik ervoor zorgen dat zo'n ongevallen zich niet meer zouden voordoen."

Lam is een jonge vrouw van 30 jaar, getrouwd en mama van een baby van 14 maanden. Ze beseft dat haar job als ontmijnster niet alledaags en ongevaarlijk is, maar ze houdt ervan en is er trots op. Net zoals haar familie, weet ze: "Ze vinden het ongelooflijk dat ik belangrijk werk uitvoer bij Handicap International en dat ik mensen help die in dorpen wonen vol restanten van oorlogsexplosieven. Het werk laat me natuurlijk ook toe om mijn gezin te onderhouden en financiële ondersteuning te bieden".

Vrouwelijke pionier

Een kinderdroom tovert zichzelf natuurlijk niet om tot werkelijk. Wanneer Lam in 2006 de kans kreeg om ontmijnster te worden, pakte ze die met beide handen: "Op onze dorpsradio hoorde ik een oproep  van Handicap International. De organisatie zocht ontmijners. Ik heb meteen mijn cv gestuurd en zo ging de bal aan het rollen."

Lam volgde ondertussen al landbouwstudies, om daarna te kunnen werken voor haar familie. Door de radio-oproep borg ze deze plannen op en ging ze voluit voor haar kinderwens. Na een opleiding van twee maanden bij Handicap International, bood de organisatie haar een eerste job aan. Intussen is ze een van de pioniers in de ontmijningssector in Laos. Bovendien is ze een van de weinige vrouwen binnen het vakgebied.

Waakzaamheid vereist

Met passie vertelt de ontmijnster hoe ze tewerkgaat bij het vernietigen van oorlogsexplosieven: "Ik kan ongeveer een gebied van 100m² per dag onderzoeken met mijn metaaldetector. De detector zendt een geluid uit wanneer het op een stuk metaal in de grond stoot. Als dat het geval is, markeer ik een gevarenzone, waarrond ik dan voorzichtig de grond uitdiep om na te gaan of het om niet-ontplofte munitie gaat of niet." Lam werkt daarbij niet alleen: "Ik werk met een team van een tiental personen, onder wie andere ontmijners en een medisch team dat tussenkomt bij eventuele ongevallen."

"De eerste keer dat ik een oorlogsexplosief vond, was ik sterk onder de indruk. Het ging om clustermunitie van het type BLU 26. Ik had gelukkige geen schrik, dankzij de opleiding die ik via Handicap International volgde. Toen was het nog mijn teamchef die de gevaarlijke zone markeerde en de ontmanteling van het niet-ontplofte oorlogstuig uitvoerde. Ik heb hem wel geholpen bij het installeren van het ontstekingsmechanisme dat daarna het tuig deed ontploffen."

De jonge vrouw omschrijft haar job als riskant: "Het is een risicoberoep. We moeten heel erg opletten bij het opgraven van de niet-ontplofte munitie, zoniet kan deze voor onze neus ontploffen. Het gaat uiteindelijk om wapens die speciaal gemaakt zijn om te doden en ze blijven erg gevoelig. Ze kunnen ons dus nog zonder veel problemen verminken." Om de risico's in te perken, organiseert Handicap International EHBO-opleidingen. "Ik heb gepaste opleidingen gevolgd om met mogelijke ongevallen om te gaan', verduidelijkt Lam. "Ik kan mijn collega's ter hulp snellen indien nodig. Elke maand worden simulaties van ongevallen voor ons georganiseerd, zodat we hier regelmatig op kunnen oefenen."

Toekomst voor kinderen

De aanwezigheid van niet-ontplofte munitie in Laos vormt nog steeds een probleem om toegang te krijgen tot alledaagse zaken als werkvelden, scholen, rivieren of bossen. Lams wens is dat  haar land ooit vrij zal zijn van alle resterende oorlogsexplosieven, zodat de bevolking er zonder risico's een normaal leven kan leiden. "Dankzij dit werk voel ik me nuttig. Ik hoop dat ik er ooit voor kan zorgen dat mijn land geen gevaar meer is voor spelende kinderen of op het veld werkende boeren. Ik hoop dat ik dit werk tot mijn eigen dood kan blijven doen."

Over haar eigen toekomst is ze vastberaden. "Ik wil zeker nog meer kinderen, minimum 2 of 3! Tuurlijk is het ook voor hen dat ik vandaag werk. Ik wil hen graag een geruste toekomst geven."

 

Meer over dit onderwerp

Vrouwen voorop in het ontmijningsproces
© J. M. Vargas / HI
Mijnen en andere wapens

Vrouwen voorop in het ontmijningsproces

In het Colombiaanse departement Meta graaft Handicap International explosieve resten van de burgeroorlog op. Om haar teams te vormen werden ook lokaal heel wat medewerkers gerekruteerd.

Nieuwe aanvallen met clustermunitie ondanks desastreuze impact op burgers Mijnen en andere wapens

Nieuwe aanvallen met clustermunitie ondanks desastreuze impact op burgers

Volgens de Cluster Munition Monitor 2024 waren ook vorig jaar meer dan 9 op de 10 slachtoffers onschuldige burgers.

Het gezicht van Gaza - 'Mijn werk helpt me de kracht te vinden om verder te leven'
© HI
Mijnen en andere wapens Noodhulp Revalidatie

Het gezicht van Gaza - 'Mijn werk helpt me de kracht te vinden om verder te leven'

De 24-jarige Doa'a Al-Naqeeb is kinesitherapeut en werkt als vrijwilliger in het ontheemdenkamp van Nuseirat in Gaza.