Laos: twee overlevenden van clustermuntie getuigen
Ze wonen in hetzelfde dorp. Ze werden ook allebei het slachtoffer van clustermunitie. Eerst Kua Tcho Tor … dertig jaar later ook Chue Por Vang.
Chue Por Vang, een Hmong boer van 30 jaar | © N. Lozano Juez / HI
Houaphan, bij de Vietnamese grens, was de provincie in Laos waar in 2018 het hoogst aantal ongevallen met explosieve oorlogsresten geregistreerd werden. In het dorp Houayhou betaalden sommige inwoners een hoge prijs. Zo ook Chue Por Vang, een Hmong boer, en Kua Tcho Tor.
Chue Por Vang (30), Hmong boer
Toen hij een tiener was werd Chue's linkerarm weggeblazen door clustermunitie toen hij na school op weg was naar huis. Hij herinnert zich dat hij aan het wandelen was met zijn broers toen iets op de grond zijn nieuwsgierigheid wekte.
"Het was een heel klein rond voorwerp, het zag eruit als een kleine bal...".
Het duurde vijf jaar eer zijn familie de schulden van zijn ziekenhuisbehandeling wist af te betalen.
Doordat hij als een jonge man zijn arm verloor, is Chue vandaag niet in staat om zijn vrouw en vier kinderen te onderhouden op de manier die hij zou willen. Hij is verontwaardigd over de aanwezigheid van deze niet-ontplofte munitie die diep begraven ligt in zijn vaderland.
"Ik ben boos," zegt Chue enigszins verlegen. "Mijn vrouw is de enige die het land kan bewerken, voor onze 14 koeien zorgt en thuis alles doet. Ik help zoveel als ik kan, maar we zijn afhankelijk van het land en het is elke dag een strijd om onze kinderen eten te kunnen geven. Onze familie helpt ons veel, maar ons leven is zeer hard.”
Kua Tcho Tor (58), boer
In hetzelfde dorp verloor Kua Tcho Tor, een 58-jarige boer en vader van zes, ook zijn hand toen hij 12 jaar oud was. Een stuk clustermunitie ontplofte toen hij en zijn ouders rijst aan het planten waren.
Hij werd met spoed naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis gebracht. Van wat daarna gebeurde, heeft hij maar een vage herinnering, maar hij herinnert zich wel nog dat zijn familie veel koeien moest verkopen om zijn ziekenhuisbehandeling te betalen.
"Het was het einde van de Vietnamoorlog, maar wij wisten toen niets over bommen en mijnen. Wij waren niet erg op onze hoede", legt hij uit.
"Mijn leven is zeer zwaar geweest. Niemand hielp me behalve zeer dichte familie. Vandaag zijn al drie van mijn kinderen getrouwd. Zonder mijn familie en mijn zoon die alles doet op de boerderij en voor ons zorgt, zou het niet de moeite waard zijn om te leven. Ik ben erg trots op hem!"