Milieu en gezondheid: nieuwe uitdagingen voor humanitaire hulp
Na de COP26-top in Glasgow organiseerde het Belgische Be-Cause Health netwerk, waar Handicap International lid van is, op 23 en 24 november een conferentie over de nauwe relatie tussen milieu en gezondheid. Davide Ziveri, onze expert 'Milieu en gezondheid', blikt terug op deze conferentie.
De meest kwetsbare bevolkingsgroepen worden vaak over het hoofd gezien bij het beantwoorden van de klimaatuitdagingen. | © Forum for Human Rights and Disability
Wat was het doel van de Be-cause health conferentie?
De conferentie werd georganiseerd in de nasleep van de klimaattop in Glasgow. De impact van de COP26-top, met alle mogelijkheden en beperkingen van de bekritiseerde slottekst, moest overal nog doordringen.
Op 23 en 24 november stonden meer dan honderd mensen met elkaar in verbinding. Vanwege de gezondheidssituatie in het land schakelde de organisatie in laatste instantie over naar een digitale conferentie. Hieruit blijkt de vitaliteit van dit netwerk, dat een breed scala aan stemmen heeft laten horen, van jongeren in de klimaatbeweging tot professoren aan het Instituut voor Tropische Geneeskunde in Antwerpen, van klimaatdichters tot ngo's.
En ondanks de verscheidenheid aan stemmen en perspectieven was de boodschap heel duidelijk: de klimaatcrisis is ook een gezondheidscrisis en aan de basis ervan ligt een structureel probleem van diepe ongelijkheden en uitsluiting!
Wie uitsluiting zegt, denkt in de eerste plaats aan mensen met een handicap...
Een rechtvaardig klimaat- en gezondheidsbeleid: dat zijn meteen twee grote uitdagingen voor de komende decennia, met gevolgen voor de gezondheid en de rechten van de meest kwetsbare bevolkingsgroepen. Handicap International erkent het belang van deze kwesties voor de mensen met een handicap met wie we elke dag werken.
De International Disability Alliance heeft ook de stem laten horen van mensen met een handicap, die te vaak worden gemarginaliseerd of uitgesloten bij voorbereidingen op noodsituaties bij klimaatgerelateerde rampen.
Moeten we humanitaire hulp gaan omvormen?
Aangezien de levensstijl van de rijkste 10% een invloed heeft op 50% van de uitstoot van broeikasgassen, wordt de roep om groei in te krimpen steeds luider en zijn nieuwe ontwikkelingsmodellen nodig. Dit dwingt ons tot een heroverweging van humanitaire acties. Noodhulp is maar het topje van de ijsberg. Humanitaire actoren hebben een rol te vervullen en moeten de problemen die aan de basis liggen van deze crisis, d.w.z. de sociale determinanten van gezondheid, integreren.
De deelnemers gebruikten het mondiale gezondheidskader. Hierbij wordt rekening gehouden met de complexiteit van deze verschijnselen (bv. de wijze waarop hittegolven van invloed zijn op de seksuele en reproductieve gezondheid in Afrika), om een geïntegreerde aanpak te vergemakkelijken. Het operationaliseren van een dergelijke aanpak is verre van eenvoudig, maar de actoren op het terrein hebben voorbeelden gegeven van lopende initiatieven. Artsen zonder Grenzen bijvoorbeeld waarschuwt de bevolking voor de overstromingen in Zuid-Soedan; Dokters van de Wereld neemt diergeneeskunde op in zijn projecten; Enabel, het Belgisch Ontwikkelingsagentschap, zet zich in voor de ontzilting van drinkwater in Mozambique.
Deze twee dagen hebben eens te meer het belang aangetoond van multidisciplinariteit en de behoefte aan innovatieve benaderingen om de klimaatcrisis aan te pakken. Een crisis die niet alleen het klimaat verandert, maar ook het mondiale epidemiologische scenario, het verloop van niet-overdraagbare ziekten, vooral in grote steden, en de toegang tot gezondheidsdiensten.
