Syrie: “Nog nooit geconfronteerd met zoveel geweld tegen burgers”

Guillaume Woehling en Diana Hiscock zijn ervaren humanitaire hulpverleners. De voorbije tien jaar maakten ze heel wat oorlogsellende mee. Maar nooit ervoeren ze zo’n geweld als tijdens hun missie voor Handicap International in Syrië.

“Wat op dit ogenblik in Syrië gebeurt, is zonder meer een catastrofe. Omdat informatie slechts met mondjesmaat doorsijpelt, kan niemand zich een totaalbeeld vormen van wat er werkelijk aan de gang is", vertelt Guillaume Woehling. Hij is net terug in zijn thuisland Frankrijk, na enkele maanden aan het hoofd van de missie van Handicap International in Syrië. “Dag na dag wordt er gevochten, met ongehoord geweld en te midden van bewoonde gebieden. Onderscheid tussen burgers en strijders wordt daarbij niet gemaakt. Als het conflict ophoudt, als de rook van de bombardementen verdwijnt, pas dan zullen wij de omvang van de verschrikking kunnen opmeten. Het zal nog jaren duren om de burgerbevolking te helpen een nieuw leven op te bouwen.”

“De toestroom van gewonden houdt maar niet op”

Diana Hiscock is kinesitherapeute. Zij is net zo verslagen als alle andere hulpverleners ter plekke. “De gekwetsten die wij behandelen zijn niet alleen fysiek beschadigd, maar ook psychisch. Bijna allemaal hebben ze een explosie of een bombardement meegemaakt waarin minstens één familielid of vriend het leven liet. Hun lichamelijke én psychologische trauma’s zijn in de meeste gevallen niet te genezen.”

“Ik vergeet nooit dat kleine meisje van vier met een dwarslaesie. Die had ze opgelopen toen in het gebouw waar ze zich bevond een bom insloeg. Wanneer ik haar en haar moeder met enkele revalidatiesessies wilde behandelen, merkte ik dat ze bij elke explosie in hevige paniek sloegen. En die ontploffingen, die houden nooit op. De papa was opgepakt, en zij hadden sindsdien geen nieuws meer van hem. Ze wisten niet of ze hem ooit nog levend terug zouden zien. Alleen al dat ene kleine meisje zal nog zo onnoemelijk veel hulp nodig hebben. Om te leren leven met haar verlamming. Om haar moeder te steunen, die er vanaf nu alleen voor staat en niet tegen de voortdurende bombardementen kan. Dit soort verhalen: hier zijn ze dagelijkse kost.” 

“Gezinnen vluchten voor het geweld en kunnen niets meenemen”

Om de gevechten te ontvluchten of om ergens onderdak te vinden na de vernietiging van hun huis, trekken burgers van stad naar stad. Sommigen vinden hun heil in het buitenland. Anderen zitten gekneld tussen de fronten en zoeken een veilige plek op. Tot ze alweer opnieuw moeten vluchten.“Burgers zijn op de dool, van het ene dorp naar het andere”, zegt Diana Hiscock. “Ze komen in vluchtelingenkampen terecht, waar ze het zonder de minste voorzieningen moeten stellen. Ze trekken verder, zonder persoonlijke bezittingen. Zonder iets dat hen aan hun leven van weleer doet denken. Aan wie ze zijn. Het is angstwekkend.»

Humanitaire hulp schiet te kort

Wat Guillaume Woehling nog nooit heeft gezien, is dat de humanitaire noodhulp niet tot bij de slachtoffers raakt. En dat twee jaar na het begin van dit bijzonder bloedige conflict. “Bij eerdere humanitaire missies heb ik best wel hevige gevechten meegemaakt, waar incidenteel ook burgers onder te lijden hadden. Maar zoiets heb ik nog nooit beleefd: een conflict van zo’n onvoorstelbare brutaliteit dat de burgerbevolking zo lang kan blijven teisteren - praktisch zonder enige vorm van noodhulp. Op dit ogenblik kunnen de mensen, vooral in de gebieden waar de rebellen de plak zwaaien, alleen rekenen op de steun van geïsoleerde initiatieven. In deze situatie moet zo vlug mogelijk verandering komen. Want anders wordt Syrië een gigantisch humanitair fiasco.”

Sinds eind december zet Handicap International zich in voor gewonden en mensen met een handicap in het Syrische binnenland.  Om er de zorg te verbeteren, trekken mobiele teams naar gezondheidscentra, vluchtelingenkampen en gemeenschappen die vluchtelingen opnemen. Ten noorden van de stad Idlib in Noord-Syrië werd een centrum voor functionele revalidatie opgericht. Daar verstrekken kinesitherapeuten zorgen aan mensen die door de ziekenhuizen in de omgeving werden ontslagen. De tussenkomst van revalidatiespecialisten kan namelijk in veel gevallen een blijvende handicap voorkomen en de zelfredzaamheid van mensen uit de kwetsbaarste bevolkingsgroep verhogen.