Top over clusterbommen in Laos, het zwaarst getroffen land

Laos is het land dat het zwaarst vervuild is door clusterbommen ter wereld. Het is dan ook bijzonder symbolisch dat het deze week de eerste conferentie organiseert van de Staten die Partij zijn bij het Verdrag van Oslo, dat deze wapens verbiedt. Ter gelegenheid daarvan roept Handicap International de Staten op om hun vastberadenheid te tonen door hun verplichtingen na te komen, met name als het gaat om slachtofferbijstand en ontmijning. Bovendien roept ze alle Staten die het Verdrag nog niet ondertekend hebben, op om dat zo snel mogelijk te doen.

De aanwezigheid van België op de conferentie krijgt extra luister door HKH Prinses Astrid, die de Belgische delegatie leidde en het woord nam op de openingszitting. Daarbij bevestigde ze nogmaals het engagement van haar land en prees ze het belangrijke werk van de ngo’s op het terrein. In de namiddag ontmoette ze het team van Handicap International en had ze de gelegenheid om te praten met de verschillende projectverantwoordelijken en de slachtoffers van clusterbommen van de groep “Ban Advocates”.

Laos: slachtoffer van de Vietnamese oorlog

Tijdens de Vietnamese oorlog (van 1964 tot 1973) dropten de Verenigde Staten meer dan 270 miljoen clusterbommen op Laos, hoewel het land helemaal niet bij het conflict betrokken was. Op die manier probeerde het Amerikaanse leger de bevoorradingsstroom via de Ho Chi Minh-route, in het zuiden van Laos, te stoppen. Vandaag zijn naar schatting 80 miljoen clusterbommen nog niet ontploft. Ze zitten vooral verstopt in rijstvelden, rivieren en onder de wegen, en vormen een voortdurende bedreiging voor de burgerbevolking. Tussen 1964 en 2008 zijn meer dan 50.000 mensen omgekomen of gewond geraakt door een ongeval met niet-ontplofte oorlogstuigen, waarvan bijna de helft zelfs in vredestijd.[1] Een situatie die des te onaanvaardbaarder is omdat kinderen de eerste slachtoffers zijn van die wapens. Zo waren tussen 1979 en 2008 60 % van alle burgerslachtoffers jongetjes. Het Verdrag van Oslo, dat op 1 augustus 2010 van kracht werd, verbiedt het gebruik van clusterbommen en biedt eindelijk een formidabele kans om de situatie in Laos te verbeteren, net als in de 35 andere landen en gebieden die door zulke wapens vervuild zijn.

Eerste conferentie van de Staten-Partijen in Vientiane, van 9 tot 12 november 2010

Laos is gastland van de eerste Conferentie van de Staten-Partijen bij het Verdrag van Oslo. Dat telt vandaag 108 ondertekenende Staten, waaronder 46 Staten-Partijen. De top, waaraan 118 Staten deelnemen, is een essentiële stap om eindelijk werk te maken van de uitvoering van het Verdrag. De Staten-Partijen zullen hun verbintenis om het Verdrag na te leven opnieuw moeten bevestigen, akkoord moeten gaan met een actieplan dat de verdragsverplichtingen omzet in concrete maatregelen, met name inzake ontmijning en slachtofferhulp, en het Verdrag promoten door alle Staten op te roepen om er zich bij aan te sluiten. Dat actieplan engageert de Staten voor de komende vijf jaar.

Het zal voor de landen ook de gelegenheid zijn om de financiële steun aan te kondigen die ze zullen vrijmaken voor de uitvoering van het Verdrag. Handicap International zal er daarbij nauwlettend op toezien dat die verbintenissen daadwerkelijk nageleefd worden. Volgens het rapport 2010 van de “Cluster Munition Monitor” zouden wereldwijd al tussen 58.000 en 85.000 personen het slachtoffer zijn geworden van een ongeval met clustermunitie. Het Verdrag kan pas echt ten goede komen aan de overlevenden van zulke ongevallen, hun familie en hun gemeenschap, als er voldoende middelen naar slachtofferhulp en ontmijning gaan.

De slachtoffers dag in dag uit bijstaan

Handicap International is sinds 1996 aanwezig in Laos om ontmijningsacties te voeren en aan risico-educatie te doen, om op die manier de bedreiging van niet-ontplofte oorlogstuigen te verminderen. Voor de risico-educatie werkt ze samen met families die metaal inzamelen. Het zijn meestal jongens die in de velden op zoek gaan naar metaal, om het voor een belachelijk lage prijs van een paar dollar te verkopen op de markt en zo bij te dragen aan het gezinsinkomen. Dat metaal is meestal afkomstig van oorlogsresten en - helaas - van tal van nog niet-ontplofte oorlogstuigen die bij aanraking dreigen te exploderen. Handicap International stelt ook alternatieven voor die handel voor en helpt de plaatselijke bevolking om andere inkomstenbronnen te vinden.

De organisatie biedt wereldwijd hulp aan personen met een handicap en kwetsbare personen. Ze organiseert acties en legt getuigenissen af om tegemoet te komen aan hun basisbehoeften en hun leefomstandigheden te verbeteren, en dat in meer dan 60 landen.