De coronacrisis door een buitenlandse bril

Wat is de situatie in jullie land?

Martin: Ook al beschouwen de autoriteiten het risico op besmetting nog steeds als hoog, ze hebben de epidemie tot nu toe goed aangepakt. Er werden 271 positieve Covid-gevallen geregistreerd, waarvan er 219 genezen zijn. 

Virna: Cuba heeft heel snel strenge maatregelen genomen. Het virus kwam het land binnen via toeristen. Van zodra de autoriteiten dat begrepen, hebben ze de toeristen in quarantaine geplaatst en testen uitgevoerd. De gezondheidszorg hier is behoorlijk indrukwekkend. Moest dat nodig zijn, zouden ze elke dag testen kunnen afnemen bij alle Cubanen. 

Youri: Ook Oeganda heeft snel maatregelen genomen om te vermijden dat het virus zich snel zou verspreiden. Ze kochten mondmaskers en medisch materiaal aan, maar ook fietsen, opdat de mensen zich konden verplaatsen. Oeganda is een land dat relatief veel vluchtelingen opvangt – ongeveer 1 400 000 – in vluchtelingenkampen. De angst bestaat dat het virus zich daar zal ontwikkelen omdat de voorzieningen voor hygiëne en bescherming er minimaal zijn.

Virna: We hebben geen toegang tot de nationale apotheken en de internationale apotheken zijn praktisch leeg. Het is dus moeilijk om de juiste medicijnen te vinden.

Hoe reageerde de bevolking op de maatregelen?

Martin: De overheid geniet veel vertrouwen, gezien de resultaten die ze behaald hebben rond Covid-19.

Virna: Onder de Cubanen heerst de overtuiging dat de ziekte goed werd aangepakt. Ik deel die overtuiging: de regering heeft het vanaf het begin goed gedaan. In vergelijking met België werden beslissingen hier minder in vraag gesteld. Al is de vrijheid van meningsuiting hier niet zoals we die kennen in Europa …

Youri: De situatie is behoorlijk gespannen. De mensen willen weten wanneer ze weer naar buiten kunnen, want als deze situatie blijft duren, hebben ze geen geld meer voor eten en om hun huur te betalen. 60% van de bevolking leeft van de “informele” handel, waar een volledig verbod op rust. De kans bestaat dat de Oegandezen op een ogenblik geen andere uitweg zullen zien dan buiten te komen om eten te vinden.

Hoe beïnvloedt het virus het dagelijks leven?

Youri: Het aantal gevallen ligt nog vrij laag, maar we merken dat steeds meer gemeenschappen besmet raken. Dat doet vrezen dat het virus zich nu pas echt zal beginnen te verspreiden in het land.

Martin: Tot nu toe vielen er in Vietnam nog geen dodelijke slachtoffers. De grootste gevolgen van deze crisis moeten we op dit ogenblik waarschijnlijk op socio-economisch vlak zoeken.

Virna: Voor de Cubanen is de voedselbevoorrading het grootste probleem. Het verschil werd heel snel duidelijk, op twee weken tijd zijn de prijzen gestegen en is het aanbod sterk verminderd. In Cuba zijn er altijd enorme wachtrijen. Voor deze crisis moest je gemiddeld één tot twee uur aanschuiven voor de supermarkt. Nu mag je daarvoor vier uur tellen en je moet verschillende winkels afgaan om te vinden wat je zoekt. Nog komen mensen met lege handen thuis.

Youri: Voedsel is ook het grootste probleem voor de vluchtelingen. Sinds het begin van de lockdown is onder andere de broodprijs gestegen. Gelukkig is de toegang tot water wel verzekerd.

Welke impact heeft deze crisis op de staf van HI?

Martin: Onze medewerkers hebben vier weken thuis gewerkt. Onze bureaus in Hanoi, Hue en Ho Chi Minh waren gesloten, net zoals de meeste revalidatiecentra die we ondersteunen. 

Virna: Ons bureau in Havana is gesloten, heel het team werkt van thuis uit.

Youri: Onze teams doen ook aan thuiswerk. We hebben ook de toestemming gekregen van de overheid om ons te verplaatsen om materiaal en voedsel te zoeken. Op het platteland, waar we teams hebben, begint de bevoorrading problematisch te worden. 

Heeft HI projecten opgestart om het virus te bestrijden?

Youri: We ondersteunen het ministerie van Gezondheid, opdat de preventieboodschappen iedereen bereiken, bijvoorbeeld door gebarentaal. We helpen de overheid ook met de ontwikkeling van richtlijnen voor een inclusieve humanitaire respons. In de humanitaire kampen blijven we hulp verlenen: revalidatiezorg, psychologische begeleiding en ondersteuning voor kinderen met een beperking zodat ze onderwijs vanop afstand kunnen volgen. 

Martin: De voorbije maanden hebben we bepaalde projecten opgeschort. Wanneer het kon, handhaafden of versterkten we de activiteiten. Zo werkten we bijvoorbeeld al vanop afstand voor ons telerevalidatieproject.

Virna: In Cuba hebben we sommige activiteiten rond economische inclusie en revalidatiezorg bijgestuurd om samen met de media de bevolking bewuster te maken van goede hygiënische gewoontes. We ondersteunen het ministerie van Civiele Bescherming met apparatuur voor het laboratorium dat belast is met de COVID-tests. Beschermingsmiddelen en hygiënekits zullen worden uitgedeeld aan de families van mensen met een beperking, vrijwilligers van het Rode Kruis en risicomanagementcentra die zich inzetten voor de bestrijding van de epidemie. Ten slotte helpen we de gezondheidszorgorganisaties met de identificatie van kwetsbare personen.

Hoe heb je persoonlijk de impact van het coronavirus beleefd?

Youri: Via sociale media onderhoud ik het contact met mijn familie in België. Mijn vrouw en ik proberen thuis activiteiten te vinden voor onze twee kinderen van 5 en 7 jaar en we helpen hen met hun schoolwerk. Ze herontdekken ook hun oude speelgoed waarmee ze al lang niet meer speelden.

Virna: Ik had mijn beslissing om te vertrekken al genomen voor de situatie pas echt ingewikkeld werd door de uitbraak van het virus.

Martin: Op vrijdag 6 maart begon ons leven als expat. De dag dat de eerste persoon in Vietnam positief testte op Covid-19. Je kunt je wel inbeelden dat de maatregelen rond social distancing ons niet geholpen hebben om ons vlot te integreren. Gelukkig moest mijn familie bij aankomst in Vietnam niet in quarantaine en zitten we allemaal gezond en wel thuis!

Youri, Virna en Martin: Bedankt voor jullie antwoorden!

* De gesprekken met Virna, Martin en Youri werden begin mei afgenomen.