Zuid-Soedan: Noodhulp voor de zwaksten

In augustus 2012 startte Handicap International een dringende noodhulpactie in Zuid-Soedan. Intussen konden al duizenden mensen uit de kwetsbaarste bevolkingsgroepen geholpen worden.

Juba, de kersverse hoofdstad van Zuid-Soedan (1), boomt. Overal verrijzen nieuwe hotels, winkels en restaurants. Maar het blijft een plek zonder elektriciteit. En een stad vol schrijnende armoede. De nieuwe natie, die er na een halve eeuw conflict met het Noorden uiteindelijk toch is van gekomen, slaagt er namelijk niet in haar duizenden vluchtelingen op te vangen. Hele families trokken weg, uit Soedan of uit het onrustige, tussen de twee landen betwiste grensgebied.

Deze mensen hebben behoefte aan voedsel, gezondheidszorg, scholen en stroom. Vaak zijn zij om te overleven op ngo’s aangewezen. Meer dan tweehonderdduizend vluchtelingen (2), van wie 117.000 alleen in de regio Upper Nile, verkeren in nood. Door de niet aflatende toestroom moest het Hoog Commissariaat voor de Vluchtelingen van de VN (UNHCR) onlangs zelfs een vierde kamp in Upper Nile State openstellen.

Bij zulke noodhulpoperaties worden de kwetsbaarste mensen, zoals bejaarden of mensen met een handicap, wel eens over het hoofd gezien. Handicap International, al sinds 2006 ter plekke actief, heeft daarom in augustus een urgentieteam op poten gezet om deze mensen bij te staan.

Zorg en bescherming

De voorbije negen maanden heeft het team al heel wat kunnen doen om deze doelgroep te beschermen. Zo werden de noden van mensen met beperkingen in drie vluchtelingenkampen in kaart gebracht, revalidatieadviezen verstrekt en technische hulpmiddelen voor meer mobiliteit, hygiëne of andere specifieke behoeften verspreid. In totaal werden meer dan 1.100 krukken, looprekken en rolstoelen verdeeld. De organisatie kon ook aan zo’n duizend mensen met bijzondere problemen de weg wijzen naar aangepaste zorg of naar andere ngo’s. Mensen met beperkte mobiliteit, zoals bejaarden, zieken of personen met een handicap, kunnen niet zelf op zoek naar de nodige hulp. Daarom moet een organisatie ze bij de hand nemen en hun isolement doorbreken: dat maakt een hemelsbreed verschil uit. Dankzij het team van Handicap International hebben meer dan 1.000 mensen van revalidatiezorg of -advies  kunnen genieten.

Ook in drie klinieken van Artsen zonder Grenzen en in het referentieziekenhuis van Maban County is Handicap International actief. Hier gaat het om kinesitherapie en bewegingsstimulatie bij kinderen die ademhalingsmoeilijkheden hebben of extreem ondervoed zijn. Net vanwege die ondervoeding, én hun lastige levensomstandigheden, hebben veel kinderen een enorme ontwikkelingsachterstand. Ergotherapeuten en kinesisten leren moeders hoe ze hun kindjes met regelmatige en eenvoudige oefeningen zelf kunnen stimuleren. Om dat aan de gezinnen uit te leggen, zijn tolken bijzonder belangrijk. In het referentieziekenhuis van Maban kregen daarnaast ongeveer 200 patiënten een kinesitherapiebehandeling.

Een logistieke uitdaging

In de zomer van 2012 ging het urgentieteam van Handicap International op zoek naar een geschikte plek voor haar uitvalsbasis. Dat bleek een logistieke nachtmerrie te zijn. Dat Zuid-Soedan bovendien volop in het regenseizoen zat, maakte de zaak er niet gemakkelijker op. De werkomstandigheden voor humanitaire organisaties zijn uitermate lastig. Bij gebrek aan wegen zijn de teams op vliegtuigen aangewezen. En in de vluchtelingenkampen zelf gaat hulpverlening moeizaam, omdat die zo uitgestrekt zijn.

Ter plekke heeft het team van Handicap International (35 personen, van wie 10 expats) met zijn expertise ook kunnen bijdragen aan opleidingen voor internationale en plaatselijke hulporganisaties. Daarbij ging het vooral om bijzondere aandacht voor de kwetsbaarste mensen. Het team heeft eveneens de verdeling van voedselhulp en de beschikbaarheid van latrines kunnen verbeteren.

Handicap International blijft zich inzetten voor de ontwikkeling in Zuid-Soedan – op verschillende terreinen. Ten eerste met projecten die de inclusie van mensen met een handicap in ontwikkelingskwesties bevorderen, op nationaal en op plaatselijk niveau. Verder organiseert Handicap International opleidingen voor welzijnswerkers, mensen uit de zorgsector, de verpleging en de revalidatie. In het ziekenhuis van Bor werd dan weer een revalidatiezaal opgericht en de verdeling van loophulpmiddelen in goede banen geleid. De organisatie zorgt er ook voor revalidatiebehandelingen. Afgelegen dorpen en groepen voorziet zij van basisrevalidatie en wondverzorging. Tenslotte doet Handicap International onderzoek om de gevaarlijke vervuiling door mijnen en restanten van explosief oorlogstuig in kaart te brengen. Dat is essentieel voor ruimingoperaties.

(1) De Republiek Zuid-Soedan  werd in juli 2011 een onafhankelijke staat, met als hoofdstad Juba.
(2) Volgens de UNHCR 223.000 personen (april 2013).