Dossier: revalidatiezorg, luxe of noodzaak?
Revalidatiezorg klinkt niet sexy. Je vult er geen hongerige magen mee, het vaccineert geen bevolkingen en het stopt geen tanks. Vandaar de vraag: hoe noodzakelijk is kwaliteitsvolle en betaalbare revalidatiezorg?
HI voerde een klinische studie uit naar het printen van 3D-orthesen in het kader van het IMPACT 3D-project in Togo, Niger en Mali. | X. Olleros - HI
Vandaag zijn er naar schatting 400 miljoen mensen die helemaal uit de boot vallen: 400 miljoen mensen hebben revalidatiezorg nodig maar hebben er geen toegang toe. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zal dat aantal enkel toenemen: onze gemiddelde levensduur blijft stijgen, bovendien lijden we steeds vaker aan chronische ziektes. De gezondheidszorg bereidt zich maar beter voor op een forse toename van revalidatiebehoeftes.
“Als personen met een beperking geen toegang hebben tot revalidatiezorg, zullen velen niet naar school kunnen gaan, geen werk vinden en niet actief deelnemen aan het gemeenschapsleven. Zij zullen hun potentieel niet ten volle kunnen realiseren,” Catalina Devandas-Aguilar, Speciaal Rapporteur bij de VN voor de rechten van personen met een handicap.
In de 17 Sustainable Development Goals* of SDG’s, waarmee de VN duurzame ontwikkeling mogelijk wil maken voor elke persoon op aarde, wordt er 11 keer verwezen naar personen met een handicap.
Ga je revalidatiezorg als een luxeproduct beschouwen, wetende dat kwetsbare personen er beter door functioneren? Als je weet dat hun autonomie stijgt, wat overigens ook geldt voor hun kansen op de arbeidsmarkt, met een hogere tewerkstelling, minder andere ziektekosten en minder psychologische problemen tot gevolg? Betaalt investeren in revalidatiezorg zich op lange termijn niet dubbel en dik terug?
Hoe de toegang tot revalidatiezorg verbeteren?
In 2010 richtte een zware aardbeving een ravage aan in één van de armste landen van het westelijk halfrond: Haïti. Het land telde nauwelijks revalidatiecentra en slechts 13 gediplomeerde kinesitherapeuten, maar moest in één klap meer dan 200 000 gewonden opvangen.
Sibille Buehlmann coördineert de revalidatieprojecten van HI in Haïti. Waar liggen volgens haar de grootste uitdagingen? “Er zijn veel mensen die zorg nodig hebben, maar vanwege financiële problemen, de afstand van hun woonplaats tot het revalidatiecentrum of het gebrek aan familie om hen te begeleiden, vinden ze die zorg niet. Een ander probleem is het gebrek aan erkenning van revalidatiezorg
en de zorgverleners.”
Haïti is één van de 39 landen waar Handicap International vandaag revalidatieprojecten leidt. Afhankelijk van de grootste noden in deze landen, activeert onze organisatie één of meerdere duurzame initiatieven die de zorgverlening moeten verbeteren:
- kinesitherapie en de verdeling van ortheses en protheses
- het opleiden en begeleiden van zorgverleners en de ondersteuning van de plaatselijke zorginfrastructuur
- ondersteuning van regionale en nationale overheden bij
- het opmaken van een inclusief beleid.
- Community Based Rehabilitation
Revalidatiezorg en innovatie
Ondanks alle inspanningen moeten we vaststellen dat nog steeds miljoenen mensen geen toegang hebben tot revalidatiezorg. Bij de revalidatie-experts van HI groeit het geloof dat het innovatief inzetten van nieuwe technologieën voor een kentering kan zorgen.
In Bolivia, Madagaskar en Haïti werd een pilootproject opgestart om telerevalidatie of revalidatie op afstand te testen: met behulp van een smartphone-applicatie schrijft de kinesitherapeut revalidatie-oefeningen voor aan de patiënten en registreert hun vooruitgang.
En na eerdere projecten in Togo, Mali, Niger en Madagaskar, wordt in Oeganda het onderzoek naar 3D-printtechnologie verdergezet.
“Deze techniek zal ertoe leiden dat we – door een kortere productietijd - meer patiënten bereiken, we denken daarbij ook aan de patiënten in afgelegen gebieden waar er geen revalidatiecentra zijn. Voorlopig gaat het nog om een onderzoeksfase, omdat we willen verzekeren dat deze technologie in lijn ligt met de humanitaire context van onze interventies, volgens het principe do no harm. De vooruitzichten zijn wel bemoedigend,” klinkt het bij Christophe Van Geel, die als orthopedisch specialist het project opvolgt vanuit Brussel.
Handicap International zal in de toekomst innovatief blijven omspringen met nieuwe technologieën, zoals we nu doen met 3D-technologie en telerevalidatie. Ook het gebruik van drones tijdens ontmijningsoperaties, zoals voor het Odyssée25-project in Tsjaad, toont aan dat Handicap International wel degelijk gelooft in innovatie.