Goto main content

Luis Saenz Fragua: Verkoper van geluk

Mijnen en andere wapens
Colombia

Don Luis en zijn vrouw wonen in Simiti, een dorp dichtbij San Pablo. Hun acht kinderen zijn het huis al uit. Ze leven van de landbouw. Don Luis verbouwt yuca en maïs op een stuk land waar hij de trotse eigenaar van is. In maart 2002 wordt het conflict tussen de guerilla en paramilitairen in de buurt van hun velden uitgevochten. ‘Ik ben mijn gereedschap en materiaal op een uur lopen van mijn huis gaan verstoppen om te vermijden dat het in handen zou vallen van een van de groeperingen,’ vertelt Don Luis.

slachtoffer van landmijnen

Don Luis en zijn vrouw wonen in Simiti, een dorp dichtbij San Pablo. Hun acht kinderen zijn het huis al uit. Ze leven van de landbouw. Don Luis verbouwt yuca en maïs op een stuk land waar hij de trotse eigenaar van is. In maart 2002 wordt het conflict tussen de guerilla en paramilitairen in de buurt van hun velden uitgevochten. ‘Ik ben mijn gereedschap en materiaal op een uur lopen van mijn huis gaan verstoppen om te vermijden dat het in handen zou vallen van een van de groeperingen,’ vertelt Don Luis.

Een week later besluit hij om vroeg in de ochtend zijn materiaal te gaan ophalen. Onderweg stapt hij op een landmijn die onmiddellijk ontploft. Het begin van zijn lijdensweg. Don Luis beseft direct wat er gebeurd is omdat hij weet dat veel boeren uit de omgeving al het slachtoffer werden van een dergelijke ontploffing. De man realiseert zich ook meteen dat hij zijn voet kwijt is. Hij kan niet meer bewegen. De pijn is ondraaglijk. ‘Ik ben beginnen roepen, maar ik wist dat niemand me daar kon horen.’ Toch blijft hij voortroepen, want het is zijn enige kans. Zijn wond bloedt hevig; hij is ervan overtuigd dat hij zal sterven. De man verliest het bewustzijn. Zijn echtgenote, die ongerust is omdat haar man niet is thuisgekomen, gaat ‘s avonds naar hem op zoek. Ze vindt haar bewusteloze man, houdt het hoofd koel en brengt hem naar het gezondheidscentrum. Maar er zijn heel wat problemen. De artsen weigeren om Don Luis te behandelen. ‘Ze hebben de wond zelfs niet bekeken,’ zegt zijn vrouw. De dokters zijn bang voor de gevolgen als ze zich in het conflict mengen. Ze sturen Don Luis en zijn vrouw meteen door naar Bucaramanga. De tocht naar het ziekenhuis duurt meer dan vijf uur. De artsen hebben geen andere keuze dan het been van Don Luis te amputeren omdat het aangetast is door gangreen.

Don Luis reageert aanvankelijk heel slecht op de situatie. ‘Ik dacht dat ik nooit meer zou kunnen lopen. Hoe zou ik nog kunnen werken en mijn familie onderhouden ?’ Later leert hij geduld te hebben. Het belangrijkste is immers dat hij nog leeft. Hij heeft echter nog een lange weg af te leggen voordat hij weer zelfstandig zal kunnen leven. Wanneer Don Luis uit het ziekenhuis ontslagen wordt, keert het koppel niet terug naar Simiti. Enerzijds omdat de man zijn velden niet meer kan bewerken en anderzijds omdat hij niet goed weet wat hij ginds kan verwachten. De angst voor represailles leeft nog altijd. Don Luis en zijn vrouw installeren zich dus in San Pablo. Met de opbrengst van de verkoop van hun stuk land kunnen ze een huisje huren. Maar deze bron van inkomsten droogt snel op en Don Luis heeft nog altijd geen werk. ‘Ik ben beginnen bedelen op straat om een prothese te kunnen kopen,’ zegt hij zonder enige gêne. Pas twee jaar na het ongeluk krijgt hij zijn eerste prothese. Hij blijft veroordeeld tot de bedelstaf. Begin 2006 beseft het echtpaar dat het er niet in slaagt genoeg geld te verdienen om in hun huis te kunnen blijven wonen. Ze besluiten daarom om zich te installeren op een stuk land buiten de stad en zelf een huis te bouwen met wat ze kunnen vinden: houten planken en plastic zeilen. Ze leven in extreme armoede.

Don Luis leert Handicap International kennen in augustus 2006. De kinesitherapeut van de vereniging ziet onmiddellijk dat Don Luis dringend een nieuwe prothese nodig heeft. Don Luis is diabetespatiënt. Daarom moet de aanpassing van de stomp aan de prothese nauwlettend opgevolgd worden om te vermijden dat er drukpunten ontstaan die kleine wondjes veroorzaken. Handicap International bezorgt de man een nieuwe prothese en geeft hem advies over oefeningen die hij thuis kan doen om te wennen aan zijn prothese en zijn beenspieren te versterken.

De echtgenote van Don Luis vertelt op een discrete manier dat de guerilla hen ook een zoon ontnomen heeft. Hij is een van de duizenden mensen die sinds het begin van de conflicten in Colombia verdwenen zijn. Don Luis is een erg trotse man. Hij uit moeilijk zijn gevoelens en probeert altijd zijn plan te trekken zodat hij geen last is voor zijn vrouw. Maar er is verdriet dat je niet voor jezelf kunt houden. Het echtpaar heeft zwaar geleden onder het feit dat Don Luis niet over zijn emoties praat. Gesprekken met de psychologen van Handicap International hebben hem geholpen om met de traumatische gebeurtenissen in zijn leven om te gaan. Het koppel kan nu weer samen voortbouwen aan hun relatie.

Tegenwoordig is Don Luis ”verkoper van geluk”. Hij verkoopt loterijbiljetten op straat en in de cafés van San Pablo. Hij wandelt de hele dag rond met zijn schoudertasje. Veel geld verdient hij er niet mee en zijn inkomsten zijn heel onregelmatig, maar Don Luis en zijn vrouw kunnen de eindjes weer aan elkaar knopen.

Meer over dit onderwerp

Vrouwen voorop in het ontmijningsproces
© J. M. Vargas / HI
Mijnen en andere wapens

Vrouwen voorop in het ontmijningsproces

In het Colombiaanse departement Meta graaft Handicap International explosieve resten van de burgeroorlog op. Om haar teams te vormen werden ook lokaal heel wat medewerkers gerekruteerd.

Nieuwe aanvallen met clustermunitie ondanks desastreuze impact op burgers Mijnen en andere wapens

Nieuwe aanvallen met clustermunitie ondanks desastreuze impact op burgers

Volgens de Cluster Munition Monitor 2024 waren ook vorig jaar meer dan 9 op de 10 slachtoffers onschuldige burgers.

Het gezicht van Gaza - 'Mijn werk helpt me de kracht te vinden om verder te leven'
© HI
Mijnen en andere wapens Noodhulp Revalidatie

Het gezicht van Gaza - 'Mijn werk helpt me de kracht te vinden om verder te leven'

De 24-jarige Doa'a Al-Naqeeb is kinesitherapeut en werkt als vrijwilliger in het ontheemdenkamp van Nuseirat in Gaza.