Goto main content

Revalidatiezorg na een aardbeving: “Vroege mobilisatie is essentieel”

Noodhulp Revalidatie
China Haïti Nepal

Haar persoonlijke ervaring met een natuurramp berust op een toeval, want ze was net in China toen in mei 2008 een hevige aardbeving de provincie Sichuan opschrikte. Maar Graziella Lippolis heeft als Rehabilitation Manager bij Handicap International België wel het één en ander te vertellen over de consequenties van aardbevingen.

Graziella Lippolis, Rehabilitation Manager bij HI, aan het ziekenbed van een slachtoffer van de aardbeving in Sichuan.

Graziella Lippolis, Rehabilitation Manager bij HI, | © HI

“Wanneer je je in een rampgebied bevindt, en je ziet hoe een moeder naar de schoen van haar dochter zoekt in het puin, dan laat dat je niet koud. Die mensen hebben alles verloren, ze weten niet hoe het met hun familieleden gesteld is, zelf zijn ze misschien gewond…”

Toen Haïti in 2010 opgeschrikt werd door een vernietigende aardbeving, zou Graziella vanuit Brussel de technische interventie van Handicap International op het eiland mee begeleiden. En ook de aardbeving in Nepal, vijf jaar later, komt geregeld ter sprake wanneer we Graziella vragen naar de impact van een aardbeving op de overlevenden.

Sunil, één van onze collega’s in Nepal, schreef een verhandeling waarin de biopsychosociale gevolgen na aardbevingen en onvrijwillige verwondingen (zoals verkeersongevallen) in Nepal worden vergeleken. Dankzij die gegevens hebben we een goed beeld van de patiënten die meteen na de aardbeving behandeld werden. 

Bij net niet de helft van de patiënten ging het om breuken en ontwrichtingen. De tweede grootste groep van slachtoffers had lichamelijke klachten aan o.a. de rug en de schouders door het omvallen van objecten als gevolg van de aardbeving. Hierna volgden de open wonden zonder botschade, met 12%. Ten slotte kwam je aan bij de heel ernstige letsels: trauma’s aan het hoofd, verlammingen, amputaties, zenuwbeschadigingen, brandwonden ... 
Bij gesloten breuken is een plaaster normaal gezien voldoende, bij open breuken ga je richting fixaties. Dan kijk je al naar een opvolging op lange termijn.

“Eén van de problemen waarmee we in China geconfronteerd werden, was dat de Chinese artsen de fixaties bij breuken zo hard aanspanden dat de patiënten zes maanden lang niet konden bewegen. Maar wanneer na die zes maanden de fixatie eraf mag, krijg je dat been ook niet meer in beweging. Het was dus een kwestie van die artsen bewust te maken van de noodzaak en de voordelen van een vroege mobilisatie. Je moet een evenwicht vinden tussen het nemen van iets meer risico om de breuk te laten herstellen versus het voorkomen van complicaties en de langetermijngevolgen voor de patiënt.”

Hoe pakt Handicap International de hulpverlening aan na een aardbeving?

In de eerste plaats gaan we moeten zorgen voor een goede coördinatie met verschillende betrokken actoren in de gezondheidszorg en met het ministerie van volksgezondheid. We willen bijvoorbeeld weten welke actoren de slachtoffers in eerste instantie hulp kunnen aanbieden opdat zij die vroege mobilisatie integreren in hun hulpverlening.

De overbelasting van de ziekenhuizen gaat een tweede uitdaging vormen. Om genoeg bedden ter beschikking te hebben, sturen ziekenhuizen de patiënten zo snel mogelijk naar huis. Daarbij rijst de vraag: naar waar keren ze terug? Ze hebben niet altijd een adres, want als er een aardbeving plaatsvond, zijn veel huizen verwoest. We moeten dus een systeem voorzien voor de opvolging van die patiënten. Als we willen vermijden dat deze mensen na verloop van tijd een blijvende beperking oplopen, mogen we ze niet uit het oog verliezen.

In de eerste fase van een interventie gaan we ook op zoek naar zorgmedewerkers om de patiënten in een vroeg stadium te verzorgen. Ofwel zit je in een land waar er voldoende middelen voorhanden zijn, zoals in Nepal. Daar mobiliseer je de professionals, verzeker je een goede coördinatie en opvolging tussen het ziekenhuis en de gemeenschappen, en verzeker je vooral de ondersteuning van professionals. In Haïti zaten we in een heel andere context: daar waren nauwelijks professionals en moesten we dus zelf veel medewerkers sturen om kinesitherapeuten en verplegers op te leiden.

In Haïti zat je ook nog eens met 4000 mensen die een amputatie moesten ondergaan. In eerste instantie heeft HI de personen met een amputatie voorzien van een tijdelijke noodprothese, omdat die sneller geproduceerd konden worden. Vervolgens hebben we een lokale partner begeleid om meer duurzame protheses te produceren. 

Voor de aardbeving in Haïti vond je er misschien 6 in het buitenland opgeleide kinesitherapeuten en nauwelijks orthopedische technici en centra. HI maakte daarom werk van een basisopleiding voor orthopedische technici om de capaciteit van opgeleide professionals te versterken. De Haïtiaanse overheid beschouwde revalidatiezorg niet als een aparte sector en had zelfs geen revalidatiebeleid!

Heeft de overheid daar dan lessen uit getrokken? 

De aardbeving heeft daar echt voor een trigger gezorgd, omdat de enorme behoeftes zo zichtbaar waren. Algemeen beschouwd leiden aardbevingen er jammer genoeg - of net gelukkig voor mensen die revalidatiezorg nodig hebben – toe dat beleidsmakers zich bewust worden van het belang van kwalitatieve revalidatiezorg in hun land.

Kunnen innovatieve toepassingen zoals telerevalidatie hier geen rol van betekenis spelen?

Waar iets als telerevalidatie echt interessant wordt, is bij de opvolging van de patiënten. Stel je voor dat je in een klein plattelandsdorpje in Nepal woont, op 10 uur van het eerste ziekenhuis. Als je na een maand in het ziekenhuis naar huis mag, zullen we dankzij telerevalidatie gemakkelijker in staat zullen zijn om in contact te blijven met de patiënt en deze op te volgen. We zullen sneller complicaties kunnen opmerken en dus ook sneller kunnen ingrijpen. 
 

Gepubliceerd op: 3 maart 2021

Meer over dit onderwerp

DR Congo: 2,6 miljoen mensen in Noord-Kivu hebben dringend humanitaire hulp nodig
© HI
Gezondheid Noodhulp Revalidatie

DR Congo: 2,6 miljoen mensen in Noord-Kivu hebben dringend humanitaire hulp nodig

De oplaaiende geweld in Oost-Congo zorgt opnieuw voor stijgende noden. Handicap International biedt revalidatiezorg, psychologische ondersteuning en verzorgt het transport van hulpgoederen voor 12 ngo's.

Enorme nood aan revalidatiezorg in Gaza
© HI
Noodhulp Revalidatie

Enorme nood aan revalidatiezorg in Gaza

Vele slachtoffers lopen het risico om een permanente handicap over te houden aan hun verwondingen. Handicap International biedt revalidatiezorg, al is dat in zeer moeilijke omstandigheden.

Gaza: Handicap International is geschokt door de crisis in Rafah
© S. Hejji - HQ
Noodhulp

Gaza: Handicap International is geschokt door de crisis in Rafah

De algemene directeurs van verschillende ngo's en mensenrechtenorganisaties, waaronder Handicap International, delen een gezamenlijke verklaring waarin ze oproepen tot een onmiddellijke stopzetting van de militaire plannen van Israël.