Goto main content

Rwanda: "Een andere visie op leven met een handicap of aids"

Handicap International zorgt niet alleen voor prothesen en kinesitherapie voor mensen met een handicap. De organisatie helpt hen ook om te integreren in de maatschappij, steunt kwetsbare mensen in nood en levert steeds meer inspanningen om handicaps te voorkomen. Sommige ziektes houden risico’s op handicaps in, hiv/aids bijvoorbeeld. Mensen die met dat virus zijn besmet, krijgen bovendien vaak af te rekenen met sociale uitsluiting. In verschillende landen in het Zuiden werkt Handicap International samen met lokale partners aan sensibilisatiecampagnes, onder meer om mensen te informeren over hun mogelijkheden en om hen te overtuigen zich te laten testen.

Donatille en haar man

Handicap International zorgt niet alleen voor prothesen en kinesitherapie voor mensen met een handicap. De organisatie helpt hen ook om te integreren in de maatschappij, steunt kwetsbare mensen in nood en levert steeds meer inspanningen om handicaps te voorkomen.

Sommige ziektes houden risico’s op handicaps in, hiv/aids bijvoorbeeld. Mensen die met dat virus zijn besmet, krijgen bovendien vaak af te rekenen met sociale uitsluiting. In verschillende landen in het Zuiden werkt Handicap International samen met lokale partners aan sensibilisatiecampagnes, onder meer om mensen te informeren over hun mogelijkheden en om hen te overtuigen zich te laten testen.

Lees hierna het verhaal van Donatille, blind, besmet met hiv en vol zelfvertrouwen.

Donatille Mukarukundo is geboren in Gizosi, Rwanda. In 1985 trad zij in het huwelijk, een traditioneel huwelijk, en al snel kwamen er twee kinderen. In 1989 overleed haar echtgenoot na een lange ziekenhuisopname. In 1990 werd haar toen twee jaar oude tweede kind ernstig ziek en overleed enkele maanden later. Van de dokters kreeg zij geen enkele verklaring over de doodsoorzaak, noch voor haar kind, noch voor haar echtgenoot. Volgens haar familie waren ze door de buren vergiftigd of behekst.

In de gemeenschap van Donatille werd toen nog niet over hiv/aids gesproken. ‘Na de dood van mijn man heb ik nooit een hiv-test overwogen. Mentaal was het een zware dobber, maar ik voelde me in goede gezondheid.’

In 1994 kreeg Donatille meer en meer last van oogklachten en raadpleegde ze verschillende keren een oogarts. Er werden enkele behandelingen opgestart, maar uiteindelijk meldde de dokter dat ze een ongeneeslijke oogkwaal had en dat ze snel blind zou worden.

Toen ze uiteindelijk blind werd, voelde Donatille zich diep vernederd door haar familie. Haar zus verweet haar keer op keer dat ze haar familie niet zou kunnen onderhouden. De eerste jaren leerde ze met vallen en opstaan leven met haar handicap. Maar ze voelde zich geïsoleerd, wanhopig, zonder echte toekomst.

Haar leven veranderde drastisch toen een vriendin haar in contact bracht met de vereniging “Solidarité rwandaise des personnes vivant avec le handicap visuel”. Die organisatie heeft haar opgevangen gaf haar vormingen over sociale integratie van mensen met een visuele beperking. Daar leerde ze basisvaardigheden om op het land te kunnen werken, om te strijken en om voor zichzelf te kunnen zorgen. Door al haar nieuwe bezigheden slaagde ze erin haar handicap te overwinnen.

In 1999 werd ze voor tuberculose behandeld, zonder dat er een verband werd gelegd met de vroege dood van haar echtgenoot en kind. Weer repten de dokters met geen woord over een hiv-test.

Pas in 2004, na een voorlichting die in haar gemeenschap werd georganiseerd, besloot Donatille vrijwillig een hiv-test te ondergaan …

Donatille vernam dat ze hiv-positief is

Ze begon niet meteen aan een antiretrovirale behandeling. Vooral omdat het personeel van het gezondheidscentrum haar daarin ontmoedigde. Zonder hulp van buitenaf zou ze er toch niet in slagen haar behandeling goed uit te voeren, dachten ze.
Toen Donatille haar familie zei dat ze besmet was, verslechterde de relatie nog. Donatille werd verstoten. Reden: haar ziekte zou het gevolg zijn van haar slechte gedrag. Haar familie weigerde samen met haar te eten. Erger nog, uit angst voor besmetting kreeg Donatille een eigen kookpotje, drinkbeker en bord.

“Wanhopig en zonder toekomstplannen heb ik me twee jaar lang afgevraagd waar en hoe ik besmet ben geraakt.’
Uiteindelijk sloot ze zich in 2009 aan bij het “Rwanda women network”, een organisatie die vrouwen met hiv opvangt en raad geeft. Donatille nam deel aan de praatgroepen en sloeg er wonderwel in zich te integreren, ook al was zij de enige vrouw met een handicap. Beetje bij beetje verdween haar eenzaamheid en kreeg ze terug zin in het leven. In die periode kwam ze in contact met Handicap International en haar lokale partners.

Via het project ‘Handicap en hiv’* kreeg ze een vorming als sociaal werker om andere mensen met een handicap te sensibiliseren en voor te lichten over hiv. Zo leerde ze opnieuw contacten leggen en kon ze getuigen over haar ervaring.
‘Ik ben trots op wat ik voor tal van mensen heb kunnen betekenen. Ze hebben zich laten testen en zijn zich nu bewust van hun gezondheidstoestand.’

Donatille is, terecht, overtuigd van haar bijdrage aan het bewustwordingsproces over leven met een handicap en hiv. Iedereen in haar omgeving ervaart haar als bekwaam, gedreven, moedig en vindt dat ze het uitstekend doet als sociaal werker.
Ook op persoonlijk vlak schuwt Donatille het initiatief niet. Ze zorgt voor twee hiv-weesjes en brengt hen naar school.

In 2011, op 8 september, is Donatille hertrouwd, met een man die hiv-besmet is en een handicap heeft. Samen hebben ze nu een kleine varkenskwekerij die hen onder meer in staat stelt hun sociale zekerheidsbijdrage voor het volgende jaar te betalen.

Natuurlijk heeft zij nog talloze moeilijkheden te overwinnen. Zij heeft geen land om te bebouwen, bezit geen eigen huis en vaak is het krap om het schoolgeld voor de kinderen te betalen.

‘En toch…’, besluit ze met haar innemende glimlach, ‘momenteel volg ik elke dag mijn behandeling en ik heb er alle vertrouwen in dat de toekomst mij en mijn familie toelacht’.


* Doel van het project ‘Handicap en hiv’ van Handicap International is een bijdrage te leveren aan een betere toegang voor mensen met een handicap tot de preventiediensten van hiv/aids en aan de strijd tegen geweld tegenover dragers van het virus. Dit door middel van vorming van professionele medewerkers en gemeenschapsvrijwilligers, versterking van partnerorganisaties, nationale en internationale pleidooien, sensibilisatie van mensen met een handicap en andere leden van de gemeenschap, oprichten van zelfhulpgroepen enzovoort. In Rwanda werkt Handicap International in de districten Gasabo, Nyarungenge, Kicukiro, Rutsiro en Rubavo.
 

Meer over dit onderwerp

"Het aantal personen met een handicap in Gaza zal aanzienlijk toenemen. Zoveel is zeker."
© S. Sulaiman / HQ
Noodhulp

"Het aantal personen met een handicap in Gaza zal aanzienlijk toenemen. Zoveel is zeker."

Maria Marelli is kinesitherapeut bij Handicap International. Ze gaat regelmatig naar Rafah om ons team in Gaza te ondersteunen.

DR Congo: 2,6 miljoen mensen in Noord-Kivu hebben dringend humanitaire hulp nodig
© HI
Gezondheid Noodhulp Revalidatie

DR Congo: 2,6 miljoen mensen in Noord-Kivu hebben dringend humanitaire hulp nodig

De oplaaiende geweld in Oost-Congo zorgt opnieuw voor stijgende noden. Handicap International biedt revalidatiezorg, psychologische ondersteuning en verzorgt het transport van hulpgoederen voor 12 ngo's.

Enorme nood aan revalidatiezorg in Gaza
© HI
Noodhulp Revalidatie

Enorme nood aan revalidatiezorg in Gaza

Vele slachtoffers lopen het risico om een permanente handicap over te houden aan hun verwondingen. Handicap International biedt revalidatiezorg, al is dat in zeer moeilijke omstandigheden.